Η ελληνική κρίση δεν είναι οικονομική

Μα αφού εμείς οι Έλληνες είμαστε ωραίοι, πως την πάθαμε έτσι αδέλφια; Αφού είμαστε καταφερτζήδες, επινοητικοί και διαόλου κάλτσες, αλλά και φιλότιμοι, φιλόξενοι και περήφανοι, τι λάθος κάναμε; Πως φτάσαμε ως εδώ;

Κατά την άποψή μου ο Νεοέλληνας έχει μείνει φυλακισμένος στην ιστορία του, την επικαλείται στα δύσκολα αλλά δεν την μελετά, την απαξιώνει και ενίοτε την βαριέται. Το αποτέλεσμα αυτής της συμπεριφοράς είναι να μην μπορεί να αντλήσει τα διδάγματα που του προσφέρει η πλούσια κατά τα άλλα ιστορία του τόπου και του λαού μας.

 Η διαρκής εμμονή μας να υποτιμούμε τις αρετές των άλλων έχει εμπεδωθεί ως αμετάβλητο χαρακτηριστικό συστατικό του λαού και της κοινωνίας μας που το μεταφέρει και στις σχέσεις των μελών της. Δεν είναι κάποια ανεξήγητη διαδικασία, ούτε έχει παραφυσικά χαρακτηριστικά το DNA του Έλληνα, απλά υπάρχει μια κοινωνική ιδιαιτερότητα λόγω ιστορικών συγκυριών. Η απαξίωση του "άλλου" και η ταυτόχρονη λατρεία του υπερεγώ, μας καθιστά καχύποπτους προς τους άλλους και μας παραλογίζει σε μεγάλο βαθμό. Το ιδιωτικό “δίκιο μου” ταυτίζεται επικίνδυνα με το “δίκαιο” και λαμβάνει ένα χαρακτήρα οικουμενικότητας και υπέρτατης αξίας ακόμα και εάν αυτή η διεργασία αντιβαίνει τους θεσμούς. Η ιδιοτέλεια έχει πάρει τη θέση της αλληλέγγυας κοινωνίας και υποκαθιστά ακόμα και την αγάπη για την πατρίδα. Συνεπώς το ιδιωτικό συμφέρον είναι πάνω από το δημόσιο.

Η κρίση μας δεν είναι οικονομική, δεν είναι πολιτική ούτε χρηματοπιστωτική, αυτά είναι τα αποτελέσματα μίας άλλης κρίσης, αυτής των θεσμών και των αξιών. Θεωρώ πως η Ελληνική κοινωνία έχει την τάση να διαλύει την έννομη τάξη και να υιοθετεί καταστροφικές συμπεριφορές χρηματισμού, διαφθοράς και παρανομίας. Όπως πρόσφατα υποστήριξε ο Στέλιος Ράμφος «πήγαμε να φτιάξουμε ένα νεωτερικό κράτος κρατώντας τον παλιό μας εαυτό. Ο οποίος συνίσταται στο γεγονός ότι οι νόμοι που διέπουν τις σχέσεις της οικογένειας, του σιναφιού, της συντεχνίας, της τοπικότητας υπερισχύουν των νόμων του κράτους. Αυτός είναι ο πρώτος κανόνας για τη διαφθορά. Δηλαδή, το αίσθημα μου για τον γιό μου, τον κουμπάρο, τον μπατζανάκη μου είναι ισχυρότερο από ότι επιτάσσει ο νόμος» και συνεχίζει τη σκέψη του λέγοντας «Το πολιτισμικό πλαίσιο της κοινωνίας μας πιέζει να μη δημιουργήσεις. Η Παιδεία σου ζητά να απομνημονεύσεις, το πολιτικό σύστημα σου ζητάει αναξιοπρέπεια, η κοινωνική προαγωγή σου ζητάει να συμβιβαστείς. Αν είσαι καινοτόμος θα πρέπει να μην κάνεις τίποτα, για να μην διακόψεις αυτούς που είναι βολεμένοι».

Νομίζω πως ήρθε η ώρα σε μια περίοδο ριζικών αλλαγών να κάνουμε την ηθική μας αυτοκριτική, να κοιταχτούμε στον καθρέφτη και να πάρουμε αποφάσεις. Ήρθε η ώρα που πρέπει όλοι να αναλάβουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν. Κατά την άποψή μου πρέπει να αναπροσδιορίσουμε την κοινωνία μας και αυτό θα επιτευχθεί εάν δημιουργήσουμε εμείς, αυτοί που αποτελούν το ενεργό μέρος της κοινωνίας, μία νέα αντίληψη. Μια νέα αντίληψη που θα συντελέσει στην απεξάρτηση των νέων ανθρώπων από τις παλιές πρακτικές. Που θα αφυπνίσει και θα συμπαρασύρει το όλο της κοινωνίας, ελευθερώνοντας δυνάμεις που είναι αγκιστρωμένες σε χρόνιες, μεσαιωνικού τύπου και χαρακτήρα αντιλήψεις και συμφέροντα. Αυτή η απαγκίστρωση και ο απεγκλωβισμός θα προσελκύσει υγιείς δυνάμεις και με την πάροδο του χρόνου θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα κράτος δικαίου με ώριμους πολίτες. Πολίτες που δεν θα κατακρίνουν, αλλά θα κρίνουν, πολίτες που δεν θα λιποτακτούν αλλά θα συμμετέχουν, πολίτες που δεν θα συμβιβάζονται αλλά θα είναι δημιουργικοί. Το να κρίνει ο πολίτης το πολιτικό σύστημα είναι χρέος του στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία και η ταυτόχρονη αποδοχή της κριτικής ενισχύει το κοινωνικό συμβόλαιο. Όμως όταν η κριτική γίνεται η δικαιολογία της απουσίας του πολίτη από τη δημιουργικότητα, ή δικαιολογία μη συμμετοχής του πολίτη συνολικά, τότε υπάρχει πρόβλημα στη σχέση, τη λειτουργία και την κατανομή εξουσιών κοινωνίας-θεσμών. Η συμπεριφορά του πολιτικού συστήματος προς τους πολίτες επηρεάζεται από τη στρέβλωση της κατανομής εξουσιών. Το πολιτικό σύστημα καλείται να χειριστεί δίχως όρια και κανόνες την κοινωνία που το δημιούργησε ή το αποδέχτηκε. Έτσι υιοθετεί πελατειακή συμπεριφορά γιατί εξυπηρετεί ζωτικά συμφέροντα του μέσω της ικανοποίησης ευκαιριακών επιθυμιών των συντεχνιών της κοινωνίας. Κατά συνέπεια το κοινωνικό συμβόλαιο καταρρέει και μετασχηματίζεται σε μια βραχυπρόθεσμη «μαφιόζικη» win-win συμφωνία.

Αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι άλλη ταυτότητα απλά μια αναπροσαρμογή της παλαιάς τσαλακωμένης. Η αναπροσαρμογή αυτή μπορεί να έρθει μέσω της άντλησης από την παράδοση μας, που έχει βαθιά ιστορικότητα, για τη δημιουργία μιας νέας πνευματικότητας που θα ενισχύσει το αίσθημα της πραγματικής συλλογικότητας και της προσωπικής ευθύνης των Ελλήνων πολιτών. Αυτό που πρέπει να πράξουμε, είναι αμερόληπτα να κοιταχτούμε στον καθρέφτη και να αλλάξουμε εμείς τις δομές που ευνοούν το μέρος και όχι το όλο. Το μέλλον ετούτου αλλά και κάθε λαού είναι το όλο, εμείς πάντως είμαστε λίγοι για να είμαστε χώρια..

ΠΗΓΗ

Δημοσίευση: Αυγούστου 28, 2015