ΑΝΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ 1944: ΠΛΙΑΤΣΙΚΟ, ΒΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΣΦΑΓΗ ΓΥΝΑΙΚΟΠΑΙΔΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΓΟΛΙΔΑ (Μέρος ΙΙΙ)

«Δέν θά ἀφήσουμε ρουθούνι ἀντίδρασης»!

Ἀνήμερα τή μεγάλη γιορτή τῆς Παναγίας, στίς 15 Αὐγούστου 1944, η φονική καταιγίδα του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΟΠΛΑ και του θεόδωρου Ζέγκου (φωτογραφία) ξέσπασε στό ιστορικό χωριό Μιδέα (Γκέρμπεσι) όπου εσφάγησαν 23. Μεταξύ αυτών ήταν 7 γυναίκες, η μία ήταν κορίτσι 13 ετών που δεν μπορούσε να βαδίσει, και 2 μικρά παιδιά.

Ὁ Χρῆστος Ὑψηλάντης, παρών τότε και συγγενής θυμάτων, μου είπε: «...Τόν Αὔγουστο, στίς 14 τοῦ μηνός, παραμονή τῆς Παναγίας, τό ΕΑΜ, ΕΠΟΝ, κ.λπ., εἶχαν κάνει μιά μεγάλη συγκέντρωση στήν πλατεία τοῦ χωριοῦ καί εἴχαμε πάει κι ἐμεῖς τά παιδιά. Μίλησαν πολλοί ξένοι ἀπό τό ΕΑΜ καί θυμᾶμαι ἕναν πού φώναζε: «Δέν θά ἀφήσουμε ρουθούνι ἀντίδρασης»!

Τήν ἑπομένη μέρα, ἀνήμερα τῆς Παναγίας, μετά τό φαγητό, τό μεσημέρι, ἔρχονται δυό χασάπηδες μέ αὐτόματα. Ὁ ἕνας ἦταν ὁ Δημήτρης Κοῦρος ἀπό τό Ἄργος καί ὁ ἄλλος ὁ Βαγγέλης Τσέπης ἀπό τήν Ἁγία Ἐλεοῦσα Ναυπλίου. Βγῆκε ἡ μάνα μου. Ἦταν ξυπόλητη. Πῆγε καί φόρεσε κάτι πρόχειρα παπουτσάκια. Κατέβηκε καί ὁ πατέρας μου.

Λένε: «Ποῦ θά πᾶμε;».

-«Δέν εἶναι τίποτα, σᾶς θέλουν γιά μικρή ἀνάκριση καί θά γυρί¬σετε», τούς λένε αὐτοί.[...} Τελικά, ἡ κουστωδία τῶν ὑποψηφίων θυμάτων ἀποτελεῖτο ἀπό 6 ἄτομα, 4 ἄνδρες καί 2 γυναῖκες.

Τούς ἔδεσαν ἀνά δυό καί τούς πῆγαν λίγο πιό ἔξω καί τούς ἔσφαξαν τό ἴδιο βράδυ.

Μάλιστα, ὁ ἕνας ἀπό τούς χασάπηδες ἀπό τό Ἄργος πού τούς ἔσφαζε, ὁ Κοῦρος, ἔλεγε γιά τόν ξάδερφό μου τόν Τάσο Ὑψηλάντη: «Μέ παρακαλοῦσε νά μήν τόν πονέσω κι ἐγώ τοῦ ἄνοιξα τήν κα¬ρωτίδα καί τόν ἄφησα νά ξεματωθεῖ σιγά-σιγά!».[...]

Ὅταν ἔφυγαν αὐτοί μέ τά 6 ἄτομα, ἔφυγε ἕνα στέλεχος ἀπό τό χωριό, ἕνας Λιλῆς καί πῆγε ἐκεῖ καί τούς βρῆκε καί τούς εἶπ:

- «Μά δέν εἴπαμε νά σφάξουμε μόνο αὐτούς! Εἴχαμε συμφωνήσει νά σφάξουμε κι ἄλλους!».

Ἔτσι γύρισαν οἱ ὑπεύθυνοι καί μάζεψαν άλλους 18. Αὐτούς τῆς δεύτερης ὁμάδος, τούς πήγανε στίς Λίμνες. Τούς πήρανε μετά, κοντά μεσάνυχτα, δεμένους καί τούς πήγανε λίγο ἔξω ἀπό τό χωριό. Δε¬ξιά ἀπό τό μονοπάτι ἤτανε ἕνα ξεροπήγαδο κι ἐκεῖ τούς σφάξανε ὅλους ἐκτός ἀπό τόν Θωμᾶ Γεώργα πού τούς ξέφυγε ὅταν τόν σφάζανε.

Τόν Γιάννη Ράπτη πῆγαν καί τόν ἔπιασαν δυό ἀπό τό χωριό, ὁ Κων¬σταντῖνος Γεώργας (ἤ καπετάν Φάνης) καί ὁ Γιάννης Λέκκας (ἤ Με¬ρακλής).

Τόν βρήκανε στά μελίσσια του, ἔξω ἀπό τό χωριό. Ἐπειδή εἶχαν φύγει οἱ πολλοί, τόν πῆγαν ἀλλοῦ αὐτοί οἱ δυό καί τόν σφάξανε.

Σχετικά μέ τήν ἐκτέλεση τοῦ Ράπτη, ὁ ἴδιος ὁ καπετάν Φάνης μοῦ εἶπε ἐμένα μετά ἀπό χρόνια τά ἑξῆς: «Ὁ Ράπτης ἤτανε πολύ σκληρός καί ἔπρεπε νά πεθάνει!».

Ὅπως πηγαίναμε, λέω στόν Μερακλή:«Πάρτον καί πήγαινε σκότωσέ τον!».

Ὁ Μερακλής δέν δέχτηκε νά τόν σφάξει καί μοῦ λέει:«Ἅμα θέλεις σκότωσέ τον ἐσύ. Ἐγώ δέν τόν σκοτώνω!». Τότε, τόν πῆρα ἐγώ καί τόν ἔσφαξα!»

Αὐτό μου τό ἔλεγε ὁ ἴδιος ὁ καπετάν Φάνης. Ὅτι αὐτός ἔσφαξε τόν Ρά¬πτη, μόνος του καί ὅτι ὁ Ράπτης ἄκουγε ὅλη αὐτή τήν μεταξύ τους κου¬βέντα, ὅταν τσακώνονταν γιά τό ποιός θά τόν σφάξει!

Μετά, ἕνας ἀπό τούς σφαγεῖς ἔλεγε ὅτι τά μικρά τά παιδιά τοῦ Ράφτη τά διώξανε ἀπό τον τόπο της σφαγής. Δέν θέλανε νά τά σφάξουνε. Τούς εἴπανε «φύγετε», ἀλλά μιλᾶμε γιά παιδάκια, τό ἀγοράκι γύρω στά 6 καί τό κορίτσι 8 ἤ 9. Ποῦ νά πᾶνε χωρίς τή μάνα τους;

Τό ἀγόρι, τό κουβάλαγε ἡ καημένη μάνα ὅλη τή νύχτα στό σβέρκο της. Λέγανε τότε, ὅτι τά συνάντησε ἐκεῖ στήν ἐρημιά μέσα στό μονοπάτι ἕνας ἀπό τίς Λίμνες καί τά γύρισε πίσω καί τά σφάξανε κι αὐτά. (σ.σ.Σύμφωνα μέ ἀξιόπιστη μαρτυρία ὁ ἄνθρωπος πού γύρισε πίσω τά παιδιά καί συμμετεῖχε στή σφαγή τους, ἦταν ἀπό τίς Λίμνες. Ἕνας δέ Μιδεάτης πού ἦταν ἐκεῖ, ἔλεγε μετά, ὅτι τά δυό παιδάκια του Ράπτη «τσιρίζανε σάν γουρουνόπουλα» ὅταν τά σφάζανε... Φυσικά, αὐτός ὑποστήριζε ὅτι ὁ ἴδιος ἦ¬ταν ἐκεῖ ὡς θεατής, ἀλλά δέν ἔσφαξε. Ἄλλοι πάντα τά κάνανε! Υποσχέθηκα όμως να μην αποκαλύψω το όνομά του).

[....]Ἐγώ πέρασα τή νύχτα στό σπίτι μιᾶς θείας μου. Τό ἑπόμενο πρωΐ πού πῆγα στό σπίτι μας, τί νά δῶ!

Εἶχε ἀρχίσει τό μεγάλο πλιάτσικο στά σπίτια καί τίς περιουσίες τῶν οἰκογενειῶν πού εἶχαν σφάξει. Γιά δυό ἡμέρες κουβαλάγανε τά πράγματά μας. Δέν ἄφησαν τίποτε.

Ὅτι ὑπῆρχε μέσα στά σπίτια μας, δεκάδες βαρέλια τυρί, τόννους καπνό ἀπό τό δικό μας τό σπίτι, μουλάρια, 80 πρόβατα, ροῦχα καί ὅτι ἄλλο ὑπῆρχε μέσα στό κάθε σπίτι. Ἄφησαν τούς 4 τοίχους. Ὅταν γυρί¬σαμε ἀργότερα στό δικό μας τό σπίτι, βρήκαμε στήν αὐλή μιά φωτο¬γραφία. Τήν εἶχαν πετάξει ἀπό ἕνα κάδρο πού εἶχαν πάρει ἀπό τόν τοῖχο.

Τά πρόβατα πού πήρανε, τά σφάζανε καί τρώγανε οἱ ὑπεύθυνοι μέ τούς δικούς τους καί τούς φίλους τους γιά μῆνες μετά. (σ.σ. Δέν ρώτησα ἄν οἱ πλιατσικολόγοι εἶχαν ἀφήσει στό σπίτι τῆς οἰκογενείας Ὑψηλάντη τίς εἰκόνες καί τό καντήλι. Στό χωριό Λεύκη Τριφυλίας, πού ἐκτός ἀπό τίς ἐκτελέσεις κατοίκων ἀπό τόν ΕΛΑΣ, ὑπέστη καί ὁλικό πλιάτσικο τόν Σεπτέμβριο 1944, οἱ πλιατσικολόγοι του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ εἶχαν πάρει ΑΚΟΜΗ καί τίς εἰκόνες καί τά καντήλια ἀπό τά σπίτια τῶν κατοίκων!).

Ὁ 25ετής Θωμᾶς Γεώργας, ἦταν κι αυτός ὑπο¬ψή¬φιο θῦμα, ἔφθασε στό χεῖλος τῆς ἀβύσσου (ἤ τοῦ ξεροπήγαδου, στό ὁποῖον κατέληξαν οἱ ὑπόλοιποι), πάλεψε, καί νίκησε τούς «χάρους» τῆς ΟΠΛΑ. Νά πώς περιγράφει ὁ ἴδιος τή μοναδική πε¬ριπέτειά του: «..Ἦρθαν καί μᾶς συλλάβανε καί μᾶς. Ἤτανε γύρω στίς 7 τό βράδυ πού ἤρθανε μέλη τῆς ΟΠΛΑ στό σπίτι μας καί μᾶς πήρανε. Πῆραν ἐμένα, τή μάνα μου 50 χρονῶν, 2 ἀδερφάδες μου καί τόν μικρό ἀδερφό μου 13 χρονῶν (σ.σ. ἡ μία ἀδελφή του, ἡ Ἀναστασία, εἶχε πρόβλημα στά πόδια της καί δέν μποροῦσε νά βαδίσει. Οἱ σφαγεῖς πῆραν ἕναν γάϊ¬δαρο τῆς οἰκογένειας μέ τόν ὁποῖον τήν μετέφεραν κι αὐτήν στή σφα¬γή. Τί ἄραγε εἶχε προδώσει ἡ ἀσθενής νέα, ἤ τί ἐφοβεῖτο ἀπό αὐτήν τό ΕΑΜ/ΚΚΕ! Φρίκη!).» [...]

«Γύρω στίς 11:30 μέ 12 φάνηκε ὅλη ἡ ὁμάδα τῆς ΟΠΛΑ καί μᾶς ἔβα¬λαν στό δρόμο γιά τόν τόπο τῆς ἐκτελέσεως. Ἡ ἀκολουθία ἤτανε μεγάλη, πολλά ἄτομα. Τήν ἀδερφή μου, ἡ ὁποία εἶχε σπάσει τά δυό της πόδια, τήν εἴχανε καβαλήσει σέ ἕνα γάϊδαρο. Ὁ δρόμος πρός τόν Γολγοθᾶ συνεχιζό¬τανε. Πρίν φθάσουμε ἐκεῖ, ἀκούστηκε ἕνα σφύριγμα καί μιά φωνή τοῦ Κωνσταντίνου Γ. Γεώργα ἤ Μπάμπακα. Ρώτησε νά μάθει τί ὥρα ἦταν.

Τοῦ ἀπάντησε ὁ Δημήτριος Π. Κορίλης ὅτι ἦταν μεσάνυχτα. Ὁ Μπάμπακας τούς εἶπε ὅτι εἶχε μαζί του τόν Γιάννη Ράπτη, τόν ὁποῖον συνέλαβε ἀργότερα ἀπό ἐμᾶς, μετά ἀπό περιπέτεια, καί στό τέλος εἶπε:

- «Πάω νά τόν σφάξω»!

Στό ἄκουσμα ὅτι θά ἔσφαζαν τόν γνωστό μας Γιάννη Ράπτη, ἀρχί¬σαμε νά φωνάζουμε καί πολλοί νά κλαῖνε...».

[...]Μᾶς ἔσπρωχναν γιά νά φθάσουμε στό τόπο πού εἶχαν διαλέξει γιά τήν ἐκτέ¬λεση, τό Πηγάδι τοῦ «Μπάρμπα», πού ἦταν ἐκεῖ κοντά.

Εἶχε φθάσει ἡ τρομερή ὥρα τῆς σφαγῆς μας. Ἀμέσως φωνάξανε πρώτους ἐμᾶς, «Τάσος καί Θωμᾶς», πού εἴμαστε καί οἱ μόνοι νεαροί ἄνδρες ἀπό τούς κρατούμενους.

Ἐγώ, λόγω τῆς ἡμέρας -ἦταν τῆς Παναγίας- ἐφοροῦσα καινούργια καί καθαρά ροῦχα καί στή μέση ποδιά πού συνηθιζόταν τότε. Μέ πλησία¬σε ἕνας ἀπό τίς Λίμνες, ἕνας Νότης, τόν ὁποῖον κατόπιν τόν σφάξανε κι αὐτόν καί μοῦ εἶπε, «βγάλε τά ροῦχα σου». Ἔβγαλα τό πουκάμισο, τήν ποδιά, τό παντελόνι καί τά παπούτσια. Τότε, ὁ ἀρχηγός τῆς ΟΠΛΑ, ὁ Μπαλάσης, μοῦ εἶπε νά βγάλω καί τή φανέλλα καί τό σώβρακο. Τά ἔβγαλα καί αὐτά, ἐνῶ ἡ καρδιά μου πήγαινε νά σπάσει ἀπό τούς χτύπους.

Δίπλα μου, 2 μέτρα πιό πέρα, ἔσφαξαν τόν Ἀναστάση Α. Παπαγε¬ωργόπουλο, πού μᾶς εἶχαν δέσει μαζί. Τόν ἔσφαξαν ὁ Χρῆστος Κ. Πα¬παγεωργόπουλος, ὁ Δημήτριος Γ. Γιαννακός καί ὁ Μπαλάσης. Τά αἵμα¬τά του ἔπεσαν ἐπάνω μου. Τόν ἔσφαξαν πρῶτο, γιατί δέν τοῦ εἶπαν νά βγάλει τά ροῦχα του. Τόν ἔσφαξαν ντυμένο. Σάν κτηνοτρόφος πού ἦταν, τά ροῦχα του ἦταν λερωμένα καί φαίνεται ὅτι δέν τά θέλανε νά τά πά¬ρουνε.

Αὐτά γίνονταν σέ δευτερόλεπτα. Κατάλαβα ὅτι εἶχε φθάσει καί γιά μένα ἡ στιγμή. Ἀσυναίσθητα, ἄρχισα νά φωνάζω δυνατά καί νά καλῶ τόν πατέρα μου, πού τόν εἶχαν σκοτώσει οἱ Γερμανοί πρίν λίγο καιρό, νά ἔρθει νά μέ πάρει μαζί του νά τελειώνω. Ἀμέσως ὁ ἐκτελεστής ὁ δικός μου σήκωσε τό μαχαίρι γιά νά μέ καρφώσει στόν λάρυγγα. Μέ κρατοῦσαν ἀπό τούς ὤμους δυό τῆς ΟΠΛΑ, ὁ Κοῦρος καί ὁ Καραντουμάνης. Ἀντέ¬δρασα ἀστραπιαία καί κτύπησα τόν σφαγέα μου μέ τό ἀριστερό μου πόδι στά ἀχαμνά δυνατά. Ἀπό τόν πόνο τοῦ πετάχτηκε τό μαχαίρι μακριά καί αὐτός ἔπεσε κάτω. Αὐτόματα, ὁ Μπαλάσης μέ ἐκτύπησε μιά-δυό φορές μέ τό μαχαίρι του στή δεξιά μου ὠμοπλάτη, μέ μεγάλη δύναμη πού μοῦ τήν ἔσπασε. Μέ πῆραν τά αἵματα. Ἀντέδρασα πάλι μέ δύναμη, κτυπώ¬ντας τους μέ ἀγκωνιές καί σπρωξιές καί πετάχτηκα πάνω σάν ἐλατήριο. Αὐτοί εἶχαν πέσει κάτω. Ἦταν καί βαθύ σκοτάδι. Ἄρχισα νά τρέχω μέσα στά χαμόκλαδα καί τά βράχια. Ἔπεφτα συχνά καί ξανασηκωνόμουν, φω¬νάζοντας στόν ἑαυτό μου: «Θεέ μου δός μου δύναμη νά γλυτώσω νά τούς ἐκδικηθῶ». Καθώς ἀπομακρυνόμουνα, ἄρχισαν νά ἀκούγονται σπαρακτι¬κές κραυγές. Κατάλαβα ὅτι ἔσφαζαν τούς ὑπόλοιπους.

Σύμφωνα μέ ὁμολογία τοῦ Θεοδόση Παν. Παπαγεωργόπουλου, μέλους τῆς ΟΠΛΑ καί πρώτου ἐξαδέλφου μου καί ὁ ὁποῖος ἦταν ἐκεῖ σάν φρουρός, ἔσφαξαν πρῶτα τούς ἄνδρες καί κατόπιν τίς γυναῖκες ἀφοῦ πρῶτα τίς βίασαν. ....Μετά ἀπό ἐξαντλητική πορεία 5 ὡρῶν καί ἀφοῦ ἄρχισε νά ξημερώ¬νει ἔπεσα πάνω στήν ἕδρα τοῦ φυλακίου.... Ἦρθε ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητος Ἀνυφιοῦ, Δη¬μήτριος Πελάσης καί τοῦ εἶπα τί ἔγινε, ὅτι μοῦ σφάξανε τήν οἰκογένεια. Ἔφεραν ἕνα σεντόνι καί μέ περιτύλιξαν γιατί ἤμουν τελείως γυμνός. Μέ ἔβαλαν σ᾽ ἕνα πρόχειρο φορεῖο καί μέ πῆγαν σ᾽ ἕνα γιατρό Αὐστριακό τῆς Γερμανικῆς μονάδας πού ἕδρευε ἐκεῖ ἐκείνη τήν περίοδο. Καθάρισε τήν πληγή καί μέ ἐπέδεσε....».

Οἱ σοροί τῶν 16 θυμάτων της νύχτας -τή σορό τοῦ Ἰωάννη Ράπτη μᾶλλον τήν ἄφησαν στόν τόπο τῆς σφαγῆς του- ρίχτηκαν στό ξερο¬πήγαδο τοῦ «Μπάρμπα» πού ὑπῆρχε κοντά στόν τόπο τῆς σφα¬γῆς καί ἦταν ὁ λόγος πού ἡ τοποθεσία αὐτή ἐπιλέχθηκε ἀπό τούς θύτες. Οἱ σοροί παρέμειναν στό ξεροπήγαδο μέχρι τήν ἄνοι¬ξη τοῦ 1945. Τότε, οἱ συγγενεῖς τους μέ τή βοήθεια μελῶν τῆς Ἐθνοφυλακῆς καί παρουσία ἰατροδικαστοῦ, ἀνέσυραν τούς νεκρούς καί τούς μετέφεραν γιά ἐνταφιασμό στή Μιδέα.

Τό 1984, ἡ Τοπική Ἀρχή τῆς Μιδέας κατασκεύασε μνημεῖο μέ τά ὀνόματα τῶν Μιδεατῶν πού ἐκτελέσθηκαν ἀπό τούς Γερμα¬νούς. Ἀντίθετα, δέν ὑπάρχει μνεία, οὔτε γίνεται ἀντίστοιχη δέη¬ση, γιά τά 23 ἀθῶα θύματα τοῦ ΕΑΜ/ΟΠΛΑ/ΚΚΕ!

Ιωάννης Μπουγάς

Δημοσίευση: Αυγούστου 21, 2017