15/6/1944. Ο Άρης Βελουχιώτης με τον ΕΛΑΣ καταστρέφει το Ιστορικό Βαλτέτσι

0



«..Εγώ δέχομαι ότι ο Βελουχιώτης και ο ΕΛΑΣ έπρεπε να κτυπήσουν και να αφοπλίσουν τους Βαλτετσιώτες, που τον Μάιο του 1944 είχαν πάρει όπλα από τα ΤΑ για να κρατήσουν μακριά από το χωριό τους το ΕΑΜ και ετσι να μην αναγκάζονται να εκτελούν τις διαταγές του. Αυτό να γινόταν. Όμως, μετά τη μάχη, τους άνδρες που δεν είχαν όπλα, τις γυναίκες, τα παιδιά, γιατί έπρεπε να τους σφάξουν; Τα σπίτια γιατί τα έκαψαν; Τα ζώα και όλο το βιός των κατοίκων του Βαλτετσίου, ιδίως τα μαγάλα ζώα, μουλάρια και άλογα, και τα 15.000 αιγοπρόβατα γιατί τα έκλεψαν; Ήταν αυτά μέρος της «Αντίστασης»;».

Τα γεγονότα, πολύ συνοπτικά, και 2 παραδείγματα εγκλημάτων από αυτόπτη μάρτυρα.

Το Βαλτέτσι, το ιστορικό κεφαλοχώρι της Αρκαδίας, 12 χιλιόμετρα δυτικά της Τρίπολης, φτιαγμένο από φάρα Βορειο-Ηπειρωτών από το Βαλτέτσι της Χειμάρας, έγινε ξακουστό από την περίτρανη νίκη των Ελλήνων επι Τούρκων και Αλβανών στις 12 Μαϊου 1821. Το 1944 εκατοικείτο από 1500 περίπου ψυχές αποκλειστικά κτηνοτροφων με πάνω από 30.000 αιγοπρόβατα στην κατοχή τους. Τον χειμώνα, όλοι οι κάτοικοι εκτός των πολύ ηλικιωμένων και κάποιων μικρών παιδιών, κατέβαιναν με τα αιγοπρόβατα στην Αργολίδα ή την Λακωνία (στα χειμαδιά).

Με κατοίκους κατά παράδοση συντηρητικούς και βασιλόφρονες, αλλά και με το 95% να λείπουν από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Απρίλιο, το ΕΑΜ άργισε να κάνει την εμφάνισή του στο χωριό. Όταν τελικά διορίστηκε επιτροπή του ΕΑΜ, και εγκαταστάθηκε και ξένος αντιπρόσωπος ως τοποτηρητής, φρούραρχος επήλθε ρήξη και στη συνέχεια ΤΙΜΩΡΙΑ από τον ΕΛΑΣ.

Το ΕΑΜ στη Κατοχή είχε επιβάλει μονοπώλιο στη διακίνηση του αλατιού, και απόλυτο έλεγχο στη μετακίνηση των κατοίκων. Στην περίπτωση του Βαλτετσίου απαγόρευσαν κάθε επίσκεψη στην Τρίπολη. Όμς, οι Βαλτετσιώτες έπρεπε να πηγαίνουν εκεί τουλάχιστον για αλάτι, ΤΕΛΕΙΩΣ απαραίτητο και τα τυροκομιά τους. Δυό γυναίκες που παρέβησαν την διαταγή-η μία πήγε το άρρωστο μωρό της στην Τρίπολη, στον γιατρό, και η άλλη πήγε για αλάτι- «δικάστηκαν» από τον αντιπρόσωπο σε θάνατο. Οι Βαλτετσιώτες, στους οποίους ανέθεσε την εκτέλεση, αρνήθηκαν, και στην πορεία ο αντιπρόσωπος του ΕΑΜ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Βαλτέτσι.

Οι άνδρες του χωριού πιστεύοντας ότι έτσι θα μπορέσουν να αποφύγουν την αναμενόμενη τιμωρία του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, κατέφυγαν στην Τρίπολη και ζήτησαν όπλα από τον συνταγματάρχη Παπαδόγκονα που είχε οργανώσει εκεί πριν λίγες εβδομάδες Τάγμα Ασφαλείας. Ο Παπαδόγγονας αρχικά αρνήθηκε, αλλά με την επιμονή Βαλτετσιωτών της Τρίπολης, ενέδωσε, και στις 27 Μαίου 1944 έστειλε στο χωριό 130 περίπου καραμπίνες ιταλικές, 2 οπλοπολυβόλα, και πυρομαχικά, μαζί με έναν λοχαγό και 3-4 νεαρούς αξιωματικούς, οι οποίοι οργάνωσαν ένα Λόχο Ασφαλείας.

Στις 9 ή 10 Ιουνίου οι μισοί οπλίτες του λόχου, ίσως οι καλύτεροι από ηλικία και ικανότητα, ο λοχαγός και 3 αξιωματικοί έφυγαν για τον Πάρνωνα, και στο Βαλτέτσι έμειναν οι υπόλοιποι με 67 καραμπίνες. Στίς 15 Ἰουνίου δύναμη τουλάχιστον 1.200 ἀνταρτῶν τοῦ ΕΛΑΣ, υπό την προσωπική διοίκηση του Άρη Βελουχιώτη, επετέθη στό Βαλτέτσι. Οἱ ἀντάρτες το κατέβαλαν εὔκολα, παρά τό ὅτι εἶχαν 22 ἀντάρτες νεκρούς, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τόν λοχαγό Γιάννη Πατεράκη ἀπό τήν Κρήτη, καί ἀρκετές δεκάδες τραυματίες. Γιά τούς Βαλτετσιῶτες, τά θύματα τῆς μάχης, 36 επί τόπου και 7 τραυματίες που πέθαναν τις επόμενες ημέρες, καί τῆς σφαγῆς πού ἀκολούθησε, ξεπέρασαν τά 150 περιλαμβανομένων σ'αὐτά καί 21 γυναικῶν. Κάποιες πηγές περιορίζουν τους νεκρούς σε 92, και εξ αυτών 44 στη μάχη, και 48 μετά.

Ένας αυτόπτης μάρτυρας διηγείται: «...Ο θάνατος του Μήτσου I. Ράμμου υπήρξε μαρτυρικός. Έγινε μπροστά στα μάτια του νεαρού Γιάννη Α. Σκαλτσά, ο οποίος και τον περιγράφει: Οι ΕΛΑΣίτες είχαν συλλάβει τον Μήτσο Ράμμο και βρίσκονταν έξω από το σπίτι του Αντώνη Καραμάνη. Εκεί αφού τον έδειραν τον διέταξαν να μπει στο κατώι του διπλανού σπιτιού του Γιώργη Δημαράκη (Σμπαρλή), για να δει αν υπάρχουν κρυμμένοι Βαλτετσιώτες. Ο Μήτσος πήγε μέσα στο σκοτεινό υπόγειο και γύρισε λέγοντας ότι δεν είδε ανθρώπους. Την ώρα εκείνη αποπειράθηκε να δραπετεύσει αλλά αμέσως τον συνέλαβαν.

Γυρνώντας το βλέμμα του ο Σκαλτσάς είδε έναν αντάρτη να κόβει τον λαιμό του Μήτσου σαν αρνί.

Περιφερόμενος ο γράφων στο χωριό ευθύς μετά τη μάχη, για να μάθω για τον πατέρα μου, είδα τον λεβεντόκορμο με τα κατσαρά μαλλιά γείτονά μου Ράμμο σφαγμένο. Του είχαν κόψει το λαιμό. Το τραύμα ήταν μεγάλο και βαθύ και φαίνονταν οι αυχενικοί σπόνδυλοι. Στο ανοιχτό στόμα του οι δήμιοι είχαν τοποθετήσει το ακρωτηριασμένο μόριό του… Οι φονιάδες του είχαν αφαιρέσει τα ρούχα και τα παπούτσια και τον άφησαν μόνο με τα εσώρουχα, όπως το έκαμαν σε όλους σχεδόν τους φονευθέντες Βαλτετσιώτες.

Ο φονιάς είναι γνωστός στους επιζώντες σήμερα Βαλτετσιώτες. Δεν συντρέχει λόγος ν’ αναφερθεί το όνομά του. Δεν φταίνε σε τίποτα οι απόγονοί του. (σ.σ. Δεν συμφωνώ με αυτήν την τακτική, αν και εγώ έχω στο παρελθόν, σε λίγες περιπτώσεις, αποφύγει να αποκαλύψω τα ονόματα συμπατριωτών μου σφαγέων, για να προστατεύσω απογόνους τους. Τώρα όμως πιστεύω ότι αν η περιγραφή της ιστορίας καλεί για την καταγραφή κάποιου ονόματος, το όνομα πρέπει να γράφεται πλήρες. Δεν πρέπει να υπάρχει «οικογενειακή ευθύνη», αλλά ούτε ηρωοποίηση κάποιων λόγω απόκρυψης των εγκλημάτων τους).

Ασυνήθιστη βαρβαρότητα έδειξαν και στη Γιαννούλα, σύζυγό του Γιώργη Παπαοικονόμου. Όταν η Γιαννούλα είδε ότι επρόκειτο να κάψουν το σπίτι της, διαμαρτυρήθηκε δυναμικά και λογομάχησε με τους αντάρτες. Ένας αντάρτης είπε στη Γιαννούλα να φύγει και να πάει στην εκκλησία, που είναι απέναντι από το σπίτι της και τη συνόδευσε μέχρι τη μικρή πόρτα στη μάντρα του ναού. Εκεί, κάποιος από τους αντάρτες, επιτέθηκε στη Γιαννούλα και την κατακρεούργησε.

Την είδα νεκρή, αυτήν τη μεγαλογυναίκα κάτω από τον μικρό πλάτανο που είναι στο προαύλιο της εκκλησίας. Το μαχαίρι, της είχε κόψει τον λαιμό στο επίπεδο του μήλου του Αδάμ. Το τραύμα ήταν πλατύ και βαθύ. Στο πρόσωπο είχε μερικές αμυχές και μώλωπες, πιθανότατα από ξυλοδαρμό. Τα ρούχα στο πάνω μέρος του σώματός της ήταν ξεσκισμένα. Της είχαν αφαιρέσει και τους μαστούς της. Είναι βέβαιο ότι τη Γιαννούλα δεν την έσφαξαν τη στιγμή που οι αντάρτες μπήκαν στο σπίτι της, αλλά αργότερα, εν ψυχρώ. Ο Γιώργης ο άνδρας της, αιχμαλωτίστηκε έξω από το χωριό. Τα τρία ανήλικα παιδιά τους, Γιαννούλης 15 ετών, Μαρία 13, και Νίκος 11 ετών, τα πήραν στην αιχμαλωσία...».

Οἱ ἀντάρτες δεν σταμάτησαν εκεί. Έκαψαν 30 σπίτια τοῦ χωριοῦ, καί λεηλάτησαν ολοκληρωτικά τίς περιουσίες του μαζί με φίλους τους (από το ΕΑΜ και τον Εφεδρικό ΕΛΑΣ) που είχαν φέρει μαζί τους με τα ζώα τους από τα γύρω χωριά. Όταν έφυγαν, πήραν μαζί τους καί πάνω ἀπό 300 μεγάλα ζῶα τοῦ χωριοῦ, και γύρω χωριών που τα είχαν φέρει ειδικά γι αυτόν τον σκοπό, φορτωμένα μέ τό βιός τῶν κατοίκων (τυριά, λάδια, σιτάρια, αλεύρι, ρούχα και προίκες κοριτσιών, οικοκυρικά σκεύη, τρόφιμα, κλπ.) . Τέλος, ἔκλεψαν τουλάχιστον 15.000 αἰγοπρόβατα. Οἱ ΕΛΑΣίτες καί τά μέλη τοῦ ΕΑΜ ἀπό τά γύρω χωριά πῆγαν μετά στό Βαλτέτσι καί θέρισαν ἀκόμη καί τά σπαρτά ἀπό τά χωράφια τους, καί φυσικά πῆραν τόν καρπό! Αὐτή εἶναι μιά ἄλλη πτυχή τῆς «Ἀντίστασης» τοῦ ΕΛΑΣ στήν Πελοπόννησο.

Ὅλους τούς “ἀντιδραστικούς” κατοίκους τοῦ Βαλτετσίου πού δέν ἐκτέλεσαν ἐπί τόπου, 140 περίπου, με πολλά γυναικόπαιδα, τούς ἔσυραν ομήρους σέ μιά πορεία θανάτου.

Στό χωριό Βάγκου, στό προαύλιο τοῦ σχολείου, τούς κρατούμενους τούς κακοποίησαν οἱ ντόπιοι πολιτοφύλακες τοῦ ΕΑΜ. Στά χωριά Καράτουλα, Παύλια, Σύρνα, κ.λπ. ἀπ'ὅπου πέρασαν στή συνέχεια, μέχρι νά φθάσουν στή Στεμνίτσα, οἱ κάτοικοί τους, πού εἶχαν συγκεντρωθεῖ μέ τή βία ἀπό τό ΕΑΜ περιορίστηκαν σέ βρισιές καί ἀποδοκιμασίες. Στή Στεμνίτσα ἔστησαν ἀνταρτοδικεῖο μέ ψευδεῖς κατηγορίες καί μάρτυρες, “καταδίκασαν” 14 Βαλτετσιώτες σέ θάνατο, καί τούς ἐκτέλεσαν. Τρεῖς τούς ἔστειλαν στή Δημητσάνα, νά δικαστοῦν ἐκ νέου παρουσία τοῦ Βελουχιώτη, πρίν τήν ἐκεῖ ἐκτέλεσή τους, και 75 περίπου τούς έστειλαν σε Στρατόπεδα Κρατουμένων της Γορτυνίας, όπου 14 ακόμη δολοφονήθηκαν το επόμενο διάστημα.

Χειρότερη ἀκόμη τύχη εἶχαν 19 τούς ὁποίους ὁδήγησαν δεμένους στήν Κορινθία, στό Μοναστήρι τοῦ Φενεοῦ, μετά ἀπό πορεία πέντε ἡμερῶν. Ἐκεῖ οἱ 19 βρῆκαν φρικτό θάνατο. Τούς ἔσφαξαν στό χεῖλος τοῦ γκρεμοῦ καί τούς πέταξαν στό βάραθρο. Μεταξύ τῶν 19 ἦταν καί ἡ ἔγκυος Βασιλική Γ. Στάϊκου μέ τά 4 κορίτσια της, ἡλικίας ἀπό 11 ἕως 17 ἐτῶν, ἡ ὁποία ἔφερε στόν κόσμο καί ἕνα μωρό τίς λίγες ἡμέρες πού ἦταν φυλακισμένη στό μοναστήρι τοῦ Φενεοῦ. Τό μωρό τό δολοφόνησαν οἱ φρουροί ἀντάρτες ἀμέσως μετά τή γέννησή του, μόλις ἄκουσαν τά πρῶτα κλάμματά του.

Οι νεκροί και το πλιάτσικο της περιουσίας των κατοίκων ουσιαστικά κατέστρεψε το Βαλτέτσι. Το χωριό δεν συνήλθε από τότε. Οι περισσότεροι κάτοικοι μετοίκησαν στην Αργολίδα και τη Λακωνία.

Ανήμερα την ημέρα της καταστροφής του Βαλτετσιού, το ΕΡΤ βρήκε πέρυσι να τιμήσει τον δήμιό του, Άρη Βελουχιώτη. Η φωτογραφία είναι από την παρουσίαση εκείνη.

Από σύμπτωση, ο σφαγέας έχασε τη ζωή του έναν χρόνο αργότερα, 15 Ιουνίου 1945!

Δημοσίευση: Αυγούστου 28, 2017

0 Σχόλια για την ανάρτηση: "15/6/1944. Ο Άρης Βελουχιώτης με τον ΕΛΑΣ καταστρέφει το Ιστορικό Βαλτέτσι"

Όποιος πιστεύει ότι θίγεται από κάποια ανάρτηση ή θέλει να απαντήσει αρκεί ένα απλό mail στο parakato.blog@gmail.com να μας στείλει την άποψή του για δημοσίευση ή επανόρθωση. Οι αναρτήσεις αφορούν αποκλειστικά πρόσωπα και καταστάσεις με δημόσιο χαρακτήρα και δεν αναφέρονται στην προσωπική ζωή κανενός που σεβόμαστε απολύτως. Δεν έχουμε προηγούμενα με κανέναν, δεν κρατάμε επόμενα για κανέναν.

Τα θέματα των αναρτήσεων δεν εκφράζουν απαραίτητα και τις απόψεις των διαχειριστών και των συντακτών του ιστολογίου μας. Τα σχόλια εκφράζουν τις απόψεις των σχολιαστών και μόνο αυτών.

Σχόλια που περιέχουν ύβρεις ή απρεπείς χαρακτηρισμούς διαγράφονται κατά τον έλεγχο από την ομάδα διαχείρισης. Ευχαριστούμε.

 
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ Copyright © 2010 | ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ | ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | Converted by: Parakato administrator