Νίκος Χριστοδoυλάκης: Τι θα συμβεί αν φύγει το ΔΝΤ από την Ελλάδα

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Νίκος Χριστοδουλάκης θεωρεί ότι βρισκόμαστε πλέον κοντά στην αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα. Πιστεύει ότι η επόμενη πράξη θα είναι η εξέλιξη του ESM σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, και η Ελλάδα θα πρέπει να γίνει η πρώτη υπόθεση που θα ρυθμίσει με την εξαγορά του χρέους του ΔΝΤ ίσως νωρίτερα από το 2018. Παρότι υποστηρίζει την άποψη ότι «με την Ευρώπη δεν χρειάζεται Μνημόνιο», ανησυχεί ότι όσο περνά ο καιρός χωρίς συμφωνία μεγαλώνει ο κίνδυνος για τη χώρα να βρεθεί σε κενό χρηματοδότησης. Στο εύλογο ερώτημα του Liberal αν η μη συμμετοχή του ΔΝΤ θα προκαλέσει «βραχυκύκλωμα» και επιπλοκές στο ελληνικό πρόγραμμα, απαντά πως έχουν ήδη καεί όλες οι ασφάλειες της ανάπτυξης και τώρα καίγονται και τα καλώδια…

Συνέντευξη στον Βασίλη Γεώργα

-Τι θα σήμαινε πρακτικά και που οδηγεί τα πράγματα το ενδεχόμενο να μην συμμετάσχει τελικά το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα;

Σε μια ομαλοποίηση των σχέσεων Ελλάδας-πιστωτών μέσα σε αμιγώς ευρωπαϊκά πλαίσια. Έτσι θα πάψει το ελληνικό πρόβλημα να γίνεται διεθνές κάθε φορά που υπάρχει μια διαφωνία και οι πολιτικές που εφαρμόζονται θα είναι συμβατές με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Αυτό το πλαίσιο έπρεπε βέβαια να υπάρχει από την πρώτη στιγμή το 2010. Η επιμονή για συμμετοχή του ΔΝΤ απεδείχθη ότι μόνο προβλήματα προκάλεσε με τα μοιραία λάθη που έκανε.

-Τι είναι πιο κοντά; Η έξοδος από το τρίτο μνημόνιο το 2018 ή ένα νέο μνημόνιο με την Ευρώπη αν αποχωρήσει το ΔΝΤ;

Με την Ευρώπη δεν χρειάζεται Μνημόνιο όπως είναι σήμερα, αλλά ένας οδικός χάρτης δημοσιονομικών στόχων. Περίπου ότι προβλέπεται από το Fiscal Compact που θα εφαρμοστεί ούτως ή άλλως για όλους στην Ευρωζώνη. Αντίθετα με το ΔΝΤ, θα απαιτηθεί πλήρες Νέο Μνημόνιο διότι αυτό θεωρείται απαραίτητος όρος για την συμμετοχή του.

-Πόσο έτοιμες είναι όλες οι πλευρές γι’ αυτό; Ο σχεδιασμός έχει γίνει με το ΔΝΤ μέσα στο πρόγραμμα. Δεν θα προκαλέσει βραχυκύκλωμα η αποχώρησή του;

Μα είμαστε πλήρως βραχυκυκλωμένοι εδώ και επτά χρόνια. Έχουν ήδη καεί όλες οι ασφάλειες της ανάπτυξης και τώρα καίγονται και τα καλώδια από τα απανωτά λάθη πολιτικής, τα οποία πλέον ομολογεί και το ίδιο το Ταμείο. Έτσι όπως εφαρμόστηκαν τα μέτρα, δεν υπήρξε ούτε ένας τομέας σχεδιασμού πολιτικής που το ΔΝΤ έδειξε ότι γνώριζε καλύτερα από μια μεσαία υπηρεσία των Βρυξελλών.  Μόνη εξαίρεση το φορολογικό, όπου πράγματι διαθέτει σημαντική τεχνογνωσία το ΔΝΤ, και μπορεί να παραμείνει ως εξωτερικός σύμβουλος όπως γινόταν και πριν τα Μνημόνια.

-Ανησυχείτε ότι θα μπορούσε η χώρα να βρεθεί σε κενό χρηματοδότησης αν δεν βρεθεί η χρυσή τομή ευρωπαίων - ΔΝΤ;  Και να ξανανοίξει από την αρχή πια μια συζήτηση για νέο μνημόνιο ;

Όσο περνάει ο καιρός ο κίνδυνος αυτός μεγαλώνει και πολύ φοβάμαι ότι μερικοί γι’ αυτό καθυστερούν την συμφωνία. Η Ελλάδα έπρεπε να την είχε κλείσει ένα χρόνο πριν και να μην αφήσει να παίζονται παιγνίδια σκοπιμότητας σε βάρος της, είτε από ΔΝΤ είτε από μερικούς σκληροπυρηνικούς της Ευρωζώνης. Αλλά δυστυχώς η διαρκής αναβολή βόλευε και το εσωτερικό παίγνιο εντυπώσεων, για να παρουσιαστεί η συμφωνία ως ο άθλος του Ηρακλή. Το κόστος όμως έχει αυξηθεί πολύ στο μεταξύ.

-Τι θα γίνει με τη δόση που περιμένει τον Ιούλιο η Ελλάδα; Μπορεί να εκταμιευτεί αν δεν έχουμε συμμετοχή του ΔΝΤ και έγκριση της γερμανικής βουλής;

Νομίζω πώς από μηχανής Θεός,  μπορεί να είναι ο Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM). Την προηγούμενη εβδομάδα, ο επικεφαλής του είπε ότι εξετάζει την αγορά του χρέους του ΔΝΤ το 2018, αλλά αυτό θα μπορούσε να γίνει και νωρίτερα αν τα υπόλοιπα πάνε καλά. Έτσι ο ESM θα εξελιχθεί στο ευρωπαϊκό ΔΝΤ, όπως είναι προγραμματισμένος, και είναι καλό η Ελλάδα να είναι η πρώτη υπόθεση που ρυθμίζεται.

-Μπορεί η Ελλάδα, εφόσον εκπληρώσει τα προαπαιτούμενα, να ζητήσει έκτακτη χρηματοδότηση μέχρι τον Ιούλιο ώστε να πληρώσει υποχρεώσεις; Και η ευρωζώνη τι πιστεύετε ότι θα κάνει σε ένα τέτοιο σενάριο;

Αυτό δεν το γνωρίζω γιατί εξαρτάται από τα διαθέσιμα που έχει συσσωρεύσει το υπουργείο Οικονομικών. Όμως η Ελλάδα θα εμφανιστεί και πάλι ασθμαίνουσα και προβληματική, σε μια περίοδο που στην Ευρώπη κανείς δεν θέλει να δείξει δημόσια ότι ξοδεύονται και άλλα χρήματα για την ελληνική κρίση.

-Με την περιβόητη έξοδο στις αγορές τι θα συμβεί; Υποτίθεται πως το ΔΝΤ είναι εγγυητής για τους επενδυτές και τις χώρες της ευρωζώνης. Η μη συμμετοχή του Ταμείου θα μπορούσε να πάει ακόμη πιο πίσω τα πράγματα;

Οι αποπληρωμές το 2019 είναι πολύ αυξημένες και δεν είναι φρόνιμο η Ελλάδα να τις καλύψει αποκλειστικά με δανεισμό από την ελεύθερη αγορά, γιατί το κόστος θα είναι μεγάλο. Οι δημοπρασίες πρέπει να ξεκινήσουν σταδιακά και το μεγαλύτερο μέρος να εξακολουθήσει να το καλύπτει ο ESM με επιτόκια λίγο πάνω από 1%.

-Υπό ποιες προϋποθέσεις και πότε θα γίνει κατά την εκτίμησή σας η οριστική αποχώρηση του Ταμείου;

Όταν η Ελλάδα αποφασίσει να εφαρμόσει μια πολιτική με συνέπεια, χωρίς διαρκή κωλυσιεργία και χωρίς να την υπονομεύει με αλλοπρόσαλλες αποφάσεις. Είναι επιτυχία που το πρωτογενές πλεόνασμα βγήκε υψηλό, αλλά όταν ακούνε μετά για μαζικές νέες προσλήψεις στο Δημόσιο, φοβούνται ότι ο στόχος εύκολα θα ανατραπεί. Γι’ αυτό λένε άσε το ΔΝΤ να τους «μαλώνει» συνέχεια και να ζητάει μέτρα.

- Την ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση την ξεχνάμε ή θα δράσει «αυτόνομα» πλέον η ΕΚΤ ;

Κανονικά θα γίνει στο τέλος του έτους και θα βοηθήσει συμβολικά και ουσιαστικά την Ελλάδα γιατί θα είναι ένα πιστοποιητικό επιστροφής στην ομαλότητα. Ελπίζω βέβαια να συνεχιστεί και για τις άλλες οικονομίες της Ευρωζώνης, για να βοηθήσει την ανάκαμψη που βλέπουμε σε άλλες χώρες.

-Μακροπρόθεσμα θα ήταν θετική ή αρνητική εξέλιξη η αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα; Το ρωτάω γιατί ενώ όλοι μιλούν για την ανάγκη «μεταρρυθμίσεων «κανείς δεν θέλει να ακούει για αυτές που εισηγείται το ΔΝΤ στον τομέα της φορολογίας και του συνταξιοδοτικού. Και όπως μας είπε προχθές ο κ. Τόμσεν, τα προληπτικά μέτρα των 4 δισ. ευρώ που πάμε να ψηφίσουμε θα είναι μια μικρή προκαταβολή…

Είναι στοιχειώδης απαίτηση της Ελλάδας να μας πει το ΔΝΤ ποια είναι η τελική απαίτηση που έχει. Ο διαρκής εκφοβισμός για νέα μέτρα είναι απαράδεκτος και περίμενα η κυβέρνηση να αντιδράσει πιο αποφασιστικά, ιδιαίτερα όταν αυτά εκτείνονται και σε άλλα ζητήματα, όπως η ΔΕΗ ή τα εργασιακά του ιδιωτικού τομέα. Να προσθέσω πάντως ότι η μείωση του αφορολόγητου είναι σωστή γιατί μπορεί να συνδυαστεί με την μείωση των συντελεστών για όλα τα εισοδήματα. Και η μείωση των προσωπικών διαφορών επίσης, γιατί η χορήγηση τους σήμερα ευνοεί συγκεκριμένες μόνο κατηγορίες συνταξιούχων και μάλιστα όχι τις φτωχότερες. Αν το κόστος μειωθεί, θα μπορέσουν να αυξηθούν οι συντάξεις όσων έχουν πληρώσει περισσότερα και δούλεψαν περισσότερα χρόνια.  Η κυβέρνηση από μόνη της θα έπρεπε να τα εφαρμόζει αυτά με σχέδιο και στόχευση σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.

-Ενδεχόμενη αποχώρηση του Ταμείου από την Ελλάδα βάζει και τέλος στα σενάρια Grexit ή θα τα αναζωπυρώσει;

Προφανώς και τελειώνει τα σενάρια Grexit. Προσωπικά πιστεύω ότι ορισμένοι επέβαλαν από την αρχή τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο Πρόγραμμα είτε φοβότανε ότι η Ελλάδα θα έβγαινε από το Ευρώ, είτε το επεδίωκαν κιόλας. Σας προτείνω την εξής άσκηση: Βρείτε ποιοι θέλουν καλά και σώνει το ΔΝΤ και ποιοι κατά καιρούς θέλουν ή σπρώχνουν να βγούμε από το Ευρώ. Θα εκπλαγείτε όταν διαπιστώσετε πόσο πολύ συμπίπτουν αυτές οι δύο ομάδες εντός και εκτός Ελλάδος. Και τότε πολλά ερωτήματα ξαφνικά θα απαντηθούν εύκολα, αν και με κάποια καθυστέρηση.

Δημοσίευση: Απριλίου 26, 2017