Το χειρότερο σενάριο: Τέταρτο Μνημόνιο χωρίς χρηματοδότηση

Eτοιμάζεται νέα συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και ευρωπαϊκών θεσμών ή μας οδηγούν σε αυτοχρηματοδότηση του προγράμματος μέσω …κόφτη χωρίς νέα νέα δάνεια;

του Νίκου Τσίτσα

Οι πρόσφατες δηλώσεις του Β. Σόιμπλε για την πιθανότητα αποχώρησης του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα άνοιξαν ξανά την συζήτηση για ένα πιθανό 4ο Μνημόνιο. Πριν από περίπου τρείς μήνες ο Αλέξης Τσίπρας μιλώντας στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ είχε αναφέρει για πρώτη φορά την έκφραση «4ο Μνημόνιο» σημειώνοντας ότι αποτελεί πολιτικό στόχο του Κυρ. Μητσοτάκη και της ΝΔ.

Ο Πρωθυπουργός είχε συνδυάσει την στάση της ΝΔ και την κριτική προς την κυβέρνηση με προσπάθεια της αξιωματικής αντιπολίτευσης να πέσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, γεγονός που – όπως είπε- θα οδηγούσε σε εκλογές και ένα νέο Μνημόνιο. Το Μ. Μαξίμου έκτοτε θέτει διαρκώς νέα χρονοδιαγράμματα για την ολοκλήρωση της β αξιολόγησης η οποία καθυστερεί με αποτέλεσμα να επαναλαμβάνεται το σκηνικό του 2015 όπου η χώρα βρέθηκε με άδεια ταμεία και προσπαθούσε να πληρώσει μισθούς και συντάξεις από τα κονδύλια που είχε δεσμεύσει από την τοπική αυτοδιοίκηση.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομικών παραγόντων τα κρατικά ταμεία αντέχουν μέχρι τον Ιούνιο χωρίς να λάβουν την προβλεπόμενη δόση από τους εταίρους αφού ο Ιούλιος αποτελεί μήνα με υψηλές υποχρεώσεις για το ελληνικό Δημόσιο. Η συζήτηση που άνοιξε μεταξύ Αθήνας, Βερολίνου, Βρυξελλών και Ουάσιγκτον μέσω δημοσιευμάτων για τον μελλοντικό ρόλο και την πιθανή αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα έθεσε επί τάπητος το ζήτημα του νέου Μνημονίου.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλε στις πρόσφατες δηλώσεις του για την Ελλάδα εν μέσω μία παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου στην Γερμανία η οποία οδηγείται σε κάλπες τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, σημείωσε ότι μία πιθανή αποχώρηση του ΔΝΤ από την Ελλάδα θα είχε ως αποτέλεσμα νέες διαπραγματεύσεις και εγγυήσεις για το ελληνικό πρόγραμμα. Υπενθυμίζεται ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών έχει εισηγηθεί την επιβολή πρωτογενών πλεονασμάτων ύψους 3,5% από το 2018 και για μία δεκαετία.

Η κυβέρνηση από την δική της πλευρά προσπαθεί να πείσει την ελληνική κοινωνία ότι δεν θα εφαρμόσει τα μέτρα που ψηφίζονται για την περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι στόχοι, καθώς η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε αναπτυξιακή τροχιά. Ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Τσακαλώτος φαίνεται ότι έχει συμφωνήσει με το Μαξίμου την επέκταση του κόφτη δημοσιονομικών δαπανών, ως εγγύηση προς τους δανειστές. Στελέχη της αντιπολίτευσης αναφέρουν χαρακτηριστικά, ότι η επιβολή του κόφτη για το σύνολο των οικονομικών στόχων που έχουν συμφωνηθεί μέσω των μνημονίων, θα επιφέρει αυτόματα περικοπές μισθών και συντάξεων για κάθε μικρή απόκλιση ακόμα και από τους προϋπολογισμούς των υπουργείων.

Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος μετά τη συνάντηση με τον Πιερ Μοσκοβισί επισήμανε πως το ζητούμενο δεν είναι απλά να κλείσουν οι εκκρεμότητες της αξιολόγησης αλλά μία συνολική λύση για την μετά το 2018 περίοδο και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.

Υπενθυμίζεται ότι στο τρίτο Μνημόνιο που ψήφισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ προβλέπεται ότι εάν η απόκλιση από τους στόχους είναι από 0,26% έως και 0,75% του ΑΕΠ, λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής ύψους 0,5% του ΑΕΠ. Αντίστοιχα εάν η απόκλιση είναι από 0,76% έως και 1,25% του ΑΕΠ, λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής ύψους 1% του ΑΕΠ. Για απόκλιση από 1,26% έως και 1,75% του ΑΕΠ, λαμβάνονται μέτρα ύψους 1,5% του ΑΕΠ και για απόκλιση από 1,76% έως και 2,25% του ΑΕΠ, λαμβάνονται μέτρα προσαρμογής ύψους 2% του ΑΕΠ.

Το σχέδιο Σόιμπλε σε αυτήν την φάση δεν περιλαμβάνει νέο Μνημόνιο ή τουλάχιστον δεν φαίνεται να περιλαμβάνει νέο δάνειο, όπως διευκρίνισε εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών αμέσως μετά την συνέντευξη του Β. Σόιμπλε, ξεκαθαρίζοντας ότι ο Γερμανός πολιτικό αναφέρθηκε στο υπάρχον μνημόνιο που έχει ψηφίσει η Ελλάδα. Οικονομικοί και πολιτικοί παράγοντες εκτιμούν ότι οι δηλώσεις Σόιμπλε δεν αποτελούν προάγγελο ενός νέου Μνημονίου που θα περιλαμβάνει νέο δάνειο και σκληρούς όρους για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Αντιθέτως, μία πιθανή αποχώρηση του ΔΝΤ, αναμένεται να θέσει εκ νέου το ερώτημα της παραμονής της Ελλάδας στην ευρωζώνη μετά από επτά χρόνια Μνημονίων ενώ η λύση που θα προτείνουν οι εταίροι θα είναι η «αιματηρή» προσαρμογή στους οικονομικούς στόχους μέσω ενός …αυτοχρηματοδοτούμενου προγράμματος από τις περικοπές που θα επιβάλει ο αυτοματοποιημένος κόφτης δαπανών.

Ουσιαστικά οι ευρωπαίοι δεν φέρονται διατεθειμένοι να χρηματοδοτήσουν εκ νέου την Ελλάδα σε μία πιθανή αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα και επικεντρώνουν στην θεσμοθέτηση εγγυήσεων οι οποίες θα επικεντρώνουν στην απόδοση του κόφτη δημοσιονομικών δαπανών. Έτσι μία πιθανή νέα συζήτηση για το ελληνικό πρόγραμμα μεταξύ Αθήνας και ευρωπαίων εταίρων μετά από μία πιθανή αποχώρηση του ΔΝΤ δεν θα σημάνει ολοκλήρωση της αξιολόγησης χωρίς μέτρα όπως φαντάζεται η κυβέρνηση αλλά θα σημαίνει αυτοχρηματοδότηση του προγράμματος με μείωση του αφορολόγητου, αύξηση των φόρων και του ΦΠΑ μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις μέσω του αυτόματου κόφτη δημοσιονομικών δαπανών.

Δημοσίευση: Ιανουαρίου 16, 2017