27 χρόνια από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου – Πως έπεσε το σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου (BINTEO)

Η 9η Νοεμβρίου 1989 θα ξημέρωνε μια νέα εποχή για ολόκληρο τον κόσμο. Το τείχος του Βερολίνου που χώριζε επί δεκαετίες την Γερμανία αλλά και ολόκληρη την Ευρωπαϊκή  ήπειρο στα δυο, έπεφτε και μαζί του κατέρρεε και το τελευταίο σύμβολο του «υπαρκτού σοσιαλισμού» που είχε επιχειρήσει ως τότε να προτάξει ένα εναλλακτικό μοντέλο απέναντι στον φιλελεύθερο, δυτικό κόσμο.

Χιλιάδες Βερολινέζοι και από τις δυο μεριές του τείχους κατεδάφισαν, τούβλο-τούβλο, το πιο γνωστό ίσως σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου που κυριάρχησε στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα.

Αν και αρχικά ονομάστηκε από την κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, ως «το αντιφασιστικό τείχος προστασίας», όταν και κατασκευάστηκε τον Αύγουστο του 1961, στην ουσία ήταν το κύριο αποτρεπτικό μέσο για όλους αυτούς που ήθελαν να διαφύγουν του κομμουνιστικού καθεστώτος και να βρεθούν στη δυτική πλευρά της πόλης και της χώρας.

Το τείχος του Βερολίνου έδινε σάρκα και οστά στο νοητό «σιδηρούν παραπέτασμα» που έκοβε την  Ευρώπη στα δυο, οριοθετώντας τον χώρο επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης.

Το διπλό τείχος, ύψους 3,6 μέτρων, με τα 302 παρατηρητήρια-φυλάκια του, το πέρασμα του οποίου για παρά πολλούς άτυχους κόστισε τη ζωή, έπεσε οριστικά τη νύχτα μεταξύ 9ης και 10ης Νοεμβρίου, μετά από μια εβδομάδα περίπου μαζικών λαϊκών διαδηλώσεων.

Τα γεγονότα βέβαια είχαν δρομολογηθεί πολύ νωρίτερα. Ο Γκορμπατσόφ και η ΕΣΣΔ στο πλαίσιο της Περεστρόικα είχε καταργήσει νωρίτερα το δόγμα Μπρέζνιεφ επιτρέποντας τη μετακίνηση των λαών των κρατών του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Το Κομμουνιστικό κόμμα όμως της Ανατολικής Γερμανίας, υπό την ηγεσία του συντηρητικού Χόνεκερ, δεν κινήθηκε προς την ίδια κατεύθυνση. Έτσι οι ανατολικογερμανοί άρχισαν να καταφεύγουν σε τρίτες χώρες που άνηκαν στην επιρροή της ΕΣΣΔ, ψάχνοντας ένα ασφαλή δρόμο ώστε να φτάσουν στη δυτική Γερμανία.

Παράλληλα, το αίσθημα απογοήτευσης αλλά και ματαίωσης των ελπίδων τους, τους κάνει όλο και πιο αποφασισμένους να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους.

Η ανακοίνωση ενός ελλιπούς σχεδίου ταξιδιωτικού  νόμου και κάποιων ημίμετρων φιλελευθεροποίησης από το καθεστώς θα οδηγήσει  δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές στους δρόμους.

Η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει ήδη και δεν χρειάστηκε πάνω από 3 μέρες έως τη στιγμή που εκατοντάδες νέοι με σφυριά, αλλά και με τα χέρια τους, να κατεδαφίζουν αυτό που κάποτε έστεκε τόσο ισχυρό προκαλώντας δέος σε εχθρούς και φίλους του καθεστώτος.

Μια συνέντευξη τύπου που δίνεται μάλιστα από το μέλος του Πολιτικού Γραφείου του κομμουνιστικό κόμματος Γκύντερ Σαμπόφσκι γίνεται η θρυαλλίδα των εξελίξεων.

Σε μια αμήχανη στιγμή, ο κομματικός αξιωματούχος που παρουσιάζει τις προτάσεις της κυβέρνησης χωρίς να γνωρίζει τις αντιρρήσεις που έχουν εκφραστεί εσωτερικά της, για τις μετακινήσεις, ρωτάται πότε θα αρχίσουν να ισχύουν οι ρυθμίσεις που θα επέτρεπαν τα σύντομα ταξίδια των ανατολικογερμανών.

Ο φανερά αδιάβαστος Σαμποφσικι απαντά «…Αυτή η ρύθμιση τίθεται σε εφαρμογή… απ’ όσο ξέρω… αμέσως τίθεται σε εφαρμογή, χωρίς καθυστέρηση».

Αυτό ήταν αρκετό! Όλα τα ξένα πρακτορεία ειδήσεων μεταδίδουν αμέσως τα νέα, στέλνοντας ακόμη μεγαλύτερο πλήθος κόσμου στο τείχος, που φιλοδοξεί να περάσει απέναντι.

Οι συνοριοφύλακες αδύναμοι να αντιμετωπίσουν την βούληση του κόσμου ανοίγουν ένα-ένα τα σημεία εξόδου.

Κανείς δεν μπορούσε να σταματήσει πια αυτό το ανθρώπινο τσουνάμι που αποζητούσε την ελευθερία. Σε πολύ λίγες ώρες, η διαχωριστική γραμμή που χώριζε Ανατολή και Δύση θα είναι παρελθόν.

Σήμερα, λίγα κομμάτια του Τείχους έχουν απομείνει αφού το μεγαλύτερο μέρος του έχει κατεδαφιστεί.

Τρία τμήματα μένουν ακόμα όρθια: ένα μήκους 80 μέτρων στο σημείο που βρισκόταν τα αρχηγεία της Γκεστάπο, ένα μακρύτερο τμήμα κατά μήκος του ποταμού Σπρέε και ένα τρίτο τμήμα στην Bernauer Straße το οποίο μετατράπηκε σε μνημείο το 1999.

Δημοσίευση: Νοεμβρίου 13, 2016