Το ακριβότερο μάθημα αξιοπρέπειας κοστίζει 10 ευρώ

Δεν θα αγοράσω τίποτε με αυτό το 10ευρω. Θα το βάλω σε ένα κουτί, μαζί με τις ζωγραφιές της μικρής, που έχει χαρίσει κατά καιρούς στη μάνα μου, και θα το δώσω στον γιο μου όταν αρχίσει να καταλαβαίνει την έννοια της αξιοπρέπειας.

Στο Λεφόκαστρο που κάνω διακοπές, ζει εδώ και χρόνια μια οικογένεια Αλβανών. Πατέρας, μάνα, και μια κορούλα που τώρα είναι 8 ετών. Το χωριό, τον χειμώνα, έχει ελάχιστους κατοίκους. Τα περισσότερα σπίτια είναι κλειστά. Έτσι το ζευγάρι, που είχε εγκατασταθεί εδώ πολλά χρόνια πριν αποκτήσουν την κόρη τους, απασχολούνται το χειμώνα με τη συντήρηση των σπιτιών και το καλοκαίρι βοηθώντας στα ενοικιαζόμενα δωμάτια. Μια που και σε μένα έχουν κάνει δουλειές, μπόρεσα να εκτιμήσω τη δίψα για προκοπή αυτών των ανθρώπων, που πιάνουν τα χέρια τους και κόβει το μυαλό τους, κι απλώς είχαν την κακή τύχη να γεννηθούν στην Αλβανία του Χότζα (εκεί που ονειρεύεται να μας πάει ο Τσίπρας με την παρέα του). 

Για χρόνια έμεναν τον χειμώνα σε ένα από τα άδεια ενοικιαζόμενα. Από τον Μάιο, όμως, που άρχιζε η κίνηση, έπρεπε να τα μαζέψουν όλα και να στριμωχτούν σε μια αποθηκούλα χωρίς κουζίνα, και με τουαλέτα στον κήπο. Τον Οκτώβριο, ξανά πίσω. Ευτυχώς, πέρυσι, ένας γείτονας τους παραχώρησε ένα μεγάλο παράσπιτο και πλέον έχουν μόνιμη στέγη. Η μικρή τους μεγάλωνε ζώντας το σοκ αυτής της διπλής ετήσιας μεταστέγασης και βλέποντας τους γονείς της να δουλεύουν σκληρά για τον επιούσιο, που ήταν πάντα λιγοστός. Μολονότι μεγαλώνει σχεδόν απομονωμένη – το χωριό έχει μόνο άλλα δύο παιδιά, που πηγαίνουν στην Αργαλαστή για σχολείο – και χωρίς τη δυνατότητα για άλλου είδους εκπαίδευση, χρόνο με τον χρόνο γίνεται ένα από τα πιο έξυπνα, ώριμα, και ευγενικά παιδιά που έχω γνωρίσει. 

Με τη μάνα μου, που έρχεται στο χωριό τέλη Μαΐου και φεύγει τον Οκτώβριο, έχουν γίνει καλές φίλες. “Χαρμανιασμένη” η μάνα μου, χρόνια τώρα, για εγγονάκι (που μόλις πρόσφατα εδέησα να της κάνω) είχε “υιοθετήσει” τη μικρή - και τα λένε συχνά, εκ βαθέων. Θα μπορούσα να γράψω ολόκληρο βιβλίο κάτι σαν “Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Λεφόκαστρο” περιγράφοντας το πώς αυτό το παιδί παλεύει κάθε μέρα για να αποκτήσει ένα μικρό κλάσμα όσων τα υπόλοιπα παιδιά θεωρούν δεδομένα και αυτονόητα, και πώς το μεγαλύτερο όνειρό της είναι να μπορέσει κάποτε να δουλέψει για να ξεκουράσει τους γονείς της. 

Τη Δευτέρα, μόλις φτάσαμε για διακοπές, η μάνα της μικρής βρήκε τη μάνα μου. Της έδωσε ένα 10ευρω, λέγοντάς της “δεν μπορώ να πάρω στον εγγονό σας κάποιο δώρο γιατί δεν μπορώ να λείψω από το χωριό ούτε λεπτό, αλλά αγοράστε εσείς κάτι να του αρέσει, από μένα και τη μικρή που σας αγαπάει.” 

Δεν θα αγοράσω τίποτε με αυτό το 10ευρω. Θα το βάλω σε ένα κουτί, μαζί με τις ζωγραφιές της μικρής, που έχει χαρίσει κατά καιρούς στη μάνα μου, και θα το δώσω στον γιο μου όταν αρχίσει να καταλαβαίνει την έννοια της αξιοπρέπειας. Θα του πω ότι η αξιοπρέπεια δεν έχει να κάνει ούτε με την εθνικότητα, ούτε με την καταγωγή, ούτε με το εισόδημα, αλλά με τον κάθε άνθρωπο ατομικά - με τον τρόπο που ο καθένας προσδιορίζει τον ρόλο του στο κοινωνικό σύνολο και επιδιώκει να είναι αξιοσέβαστος. Θα του πω ότι την αξιοπρέπεια δεν την απαιτείς, δεν την διαπραγματεύεσαι, δεν την διαφημίζεις, δεν την επιβάλλεις. Την κερδίζεις με τη στάση ζωής σου, μέρα τη μέρα, όπως την έχει κερδίσει στη μικρή κοινωνία του Λεφόκαστρου, αυτή η οικογένεια Αλβανών μεταναστών και η αξιολάτρευτη κόρη τους.

Θ.ΤΖΗΜΕΡΟΣ

Δημοσίευση: Αυγούστου 27, 2015