Μάχαιρα οξύστομος

Δεν είμαι σε θέση να γράψω κάτι για την ίδια τη φονική επιβολή της αμετάκλητης λογοκρισίας στους ανθρώπους της Charlie Hebdo, και διά του παραδειγματισμού σε πολλούς περισσότερους. Μπορώ μόνο να πω τρία μικρά πράγματα γύρω από αυτό το θέμα.

1.

Κυκλοφορεί από χτες και πάλι στα κοινωνικά μέσα το γνωστό απόφθεγμα του Γκορ Βιντάλ ότι "το μεγάλο, ανομολόγητο κακό στο κέντρο της κουλτούρας μας είναι ο μονοθεϊσμός". Ωστόσο, βλέποντας τις άριστες επιδόσεις στη βαρβαρότητα και των Ινδουιστών στο όνομα της πίστης τους, νομίζω ότι το μεγάλο, ανομολόγητο κακό στο κέντρο της κουλτούρας μας είναι η οργανωμένη θρησκεία. Το κράτος καταστρατηγεί κάποιες ελευθερίες μας (τις περισσότερες, εσχάτως), προσφέροντας τουλάχιστον κάτι για αντάλλαγμα (σχεδόν τίποτα, εσχάτως). Η οργανωμένη θρησκεία είναι τρισχειρότερη: με εξουσία σαφώς πιο εδραία από κάθε κράτος, η οργανωμένη θρησκεία αλώνει ψυχισμούς και αφανίζει ζωές, προσφέροντας ως αντάλλαγμα ελπίδα και νάρκη του άλγους. Kανείς δεν είπε πως είναι φτηνή η ελπίδα, αλλά δεν αξίζει ούτε μία ανθρώπινη ζωή.

2.

Το χιούμορ είναι ηθικά ουδέτερο, όπως ένα κουζινομάχαιρο: μπορεί να κόψει, να αφαιρέσει περιττό ξύγκι αλλά και να σφάξει άνθρωπο. Ο σεφερλίδικος χαβαλές κατά της γραφικής αδερφής, η διαπόμπευση του ζαβού παιδιού στη σχολική αυλή, ο χλευασμός των φτωχών και των αδύνατων (συνήθως από εύπορους και μάλλον εξασφαλισμένους) είναι χιούμορ. Το μαστίγωμα του ψεύδους της εξουσίας, ο εξευτελισμός της κοινωνικής υποκρισίας, το ξήλωμα της χρηστοήθειας, η καυστική αποδόμηση της σοβαροφάνειας κάθε αυθεντίας είναι χιούμορ επίσης. Το χιούμορ πρώτα καλύπτεται από την ελευθερία του λόγου και μετά αξιολογείται, αν αξιολογείται.

3.

Οι ευαισθησίες γύρω από τη βλασφημία δεν προκύπτουν αποκλειστικώς από την πίστη μας σε θεούς και ήρωες. Όσο υπάρχουν άνθρωποι που έχουν ιερά και όσια (τη φυλή τους, τον Β.Ι. Λένιν, τη μαμά τους, την Άϋν Ραντ, τα μουσικά γούστα τους, τον Καράμπαμπα στη Δραπετσώνα, τις γάτες κτλ.), τόσο θα υπάρχει η δυνατότητα να προσβληθούν, και μάλιστα με ασήμαντες αφορμές. Νομίζω ότι το ουσιώδες είναι να μην προσβαλλόμαστε. Φυσικά αυτό προϋποθέτει ότι εκείνος που μας βρίζει τη φυλή, το ίνδαλμα, τη μάνα κτλ. δεν έχει εξουσία πάνω μας, δεν μας ονομάζει και δεν μας ερμηνεύει και δεν μας ετεροκαθορίζει. Εκεί βρίσκεται το θέμα, όχι στην προσβολή. Για μένα όλα τα "βλάσφημα" έργα που αποκαθηλώθηκαν και απαγορεύτηκαν στην Ελλάδα μετά τη νεορθόδοξη παλινόρθωση, από τον Τελευταίο Πειρασμό του Σκορσέζε και μετά, "προσβάλλανε" μια επικρατούσα θρησκεία του 97% με θεσμικό ρόλο και πολιτική δύναμη -- αστεία πράγματα, δηλαδή: άμα σας προσβάλλoυν, μην πάτε να τα δείτε. Αντίθετα, είναι ειδεχθής η προβολή από το Σταρ του "Τελευταίου Γυφτοκράτορα" με τον Μιχάλη Μοσιό.

ΠΗΓΗ

Δημοσίευση: Ιανουαρίου 13, 2015