Παράδοση ή «παράδοση»;

Φώτης Σιώτας
Μουσικός

Ένα ερώτημα που με απασχολεί εδώ και πολύ καιρό είναι αν ο χαρακτήρας της παράδοσης μέσα στη μουσική πρέπει να παραμένει αναλλοίωτος στο πέρασμα των χρόνων ή αν πρέπει να υπάρχει μία διαρκής αναζήτηση για αναδημιουργία.

Η απάντηση στο ερώτημα γίνεται δυσκολότερη, συνειδητοποιώντας ο ίδιος ότι ως ακροατής αποδέχομαι εκδοχές και των δύο τάσεων. Από τη μία σκέφτομαι πόσο με δονεί το κλαρίνο του Πετρολούκα και τα βιολιά από τ’ Απέραθου, πόσο ζωντανές διατηρούνται οι μνήμες από τα πανηγύρια στην Ήπειρο και τα Γρεβενά, πόσο με ευχαριστεί να ακούω τους παλιούς τραγουδιστές, όπως τον Κατσαρό, τον Παγιουμτζή τη Στέλλα Χασκίλ, τον Στάθη Κουκουλάρη, τον Αβυσσινό και τον Δερμιτζογιάννη και τόσους άλλους μάστορες, που μέσα από τη μουσική και την τέχνη του οργάνου τους μου μετέδωσαν την πληροφορία αυτούσια. Από την άλλη σκέφτομαι πόσο συγκινούμαι όταν ακούω νέους ανθρώπους να παίζουν με το «χρώμα» και το πάθος των παλιών μουσικών και με τέτοια αγάπη και προσήλωση, που με μεταφέρουν αμέσως πίσω στο χρόνο, σε μια άλλη εποχή.

Οπότε ποια είναι η απάντηση; Μην αγγίζετε οτιδήποτε παλιό; Μάλλον όχι. Γιατί αν δεν υπήρχε ο «Μπάλος» του Σαββόπουλου, ο «Βραχνός Προφήτης» του Θανάση Παπακωνσταντίνου, το «Φράγμα» του Δήμου Μούτση, ή οι μουσικοί όπως τα «Μπουρμπούλια», οι «Mode Plagal», ο Μπάμπης Παπαδόπουλος, δεν θα είχε απενοχοποιηθεί η παραδοσιακή μουσική για μας, τα παιδιά των πόλεων, που τη θεωρούσαμε «φερετζέ» της χούντας και δεν θα γνωρίζαμε τους εκφραστές της, τους ήρωές της.

Δεν θα το αναλύσω περισσότερο «μουσικολογικά». Έχω τεράστιο σεβασμό σε όλους τους μουσικούς που πατούν πάνω στα χνάρια των προηγούμενων και διατηρούν το ιδίωμα και το ρεπερτόριο αναλλοίωτο. Είναι μια τέχνη δύσκολη και μοναχική. Δεν θεωρώ όμως «βέβηλο» όποιον μεταφέρει την πληροφορία που δέχτηκε στον προσωπικό του «τρόπο» για να εκφραστεί στο παρόν. Αντίθετα, απορώ με αυτούς που θίγονται όταν πειραχτεί η «φόρμα» ενός μοτίβου, αλλά δεν τους ενοχλεί η ηχητική αλλοίωση. Δέχονται το νεωτερισμό στον ήχο (ντραμς, εφέ, αρμόνια), για να «βγαίνουν» τα πανηγύρια εύκολα, αλλά αγανακτούν αν κάποιος πάρει ένα ρυθμό ή έναν παραδοσιακό δρόμο ώστε να φτιάξει κάτι καινούργιο.

Ίσως η διατύπωση του συγγραφέα-μεταφραστή Rex Warner βοηθήσει να δώσει ο καθένας μας τη δική του απάντηση: «Ένα μέρος του παρελθόντος πεθαίνει κάθε στιγμή και η θνησιμότητά του μας μολύνει, αν προσκολληθούμε σ' αυτό με υπερβολική αγάπη. Ένα μέρος του παρελθόντος μένει πάντα ζωντανό και κινδυνεύουμε καταφρονώντας τη ζωντάνια του».

ΠΗΓΗ: politeiamag.blogspot.gr

Δημοσίευση: Νοεμβρίου 16, 2017