Tο τελευταίο στάδιο της κατάρρευσης…

Του Κώστα Στούπα

Αγαπημένος κινηματογραφικός ήρωας αυτής της στήλης από τότε που ασχολούνταν ακόμη με τις αγορές (όταν λειτουργούσε η εγχώρια επιχειρηματική και χρηματιστηριακή αγορά) ήταν ο επιθεωρητής Κολόμπο, τον οποίο υποδυόταν ο Πίτερ Φόλκ σε μια αμερικάνικη σειρά της δεκαετίας του ’70.

Η μέθοδος διαλεύκανσης των υποθέσεων που αναλάμβανε ο επιθεωρητής συνίστατο στο δόγμα η καλύτερη πληροφορία είναι η σωστή σκέψη. Όταν βρισκόταν μπροστά στο χώρο ενός εγκλήματος παρατηρούσε ποια από τα αντικείμενα που συνέθεταν το χώρο δεν βρίσκονταν στην θέση που έπρεπε να βρίσκονται.

Οι απαντήσεις στα "γιατί" των σκηνών του εγκλήματος συνήθως οδηγούσαν στις σωστές ερωτήσεις που παγίδευαν τους εμπλεκόμενους.

Κατά τον ίδιο τρόπο συνήθως αρκεί να παρατηρήσει κάποιος τη βασική ειδησεογραφία και τον τρόπο που την προβάλει κάθε μια από τις αντιμαχόμενες πλευρές για να έχει μια πληρέστερη εικόνα για το τι ακριβώς συμβαίνει.

Αρκεί να κοιτάξεις ποιος λέει τι, για να καταλάβεις τι παίζεται. Υπό αυτήν την έννοια η αντικειμενικότητα είναι υποκειμενική υπόθεση, ενώ σε ζητούμενο αναδεικνύεται η ελευθερία να ακούγονται όλες οι εκδοχές, έτσι ώστε ο καθείς να διαμορφώνει την υποκείμενη αντικειμενική του άποψη.

Οι δημοσκοπήσεις...

Ένας ασφαλής τρόπος να εκτιμήσει κάποιος το κλίμα που επικρατεί στην κυβέρνηση με βάση την εικόνα που έχει η ίδια για τον εαυτό της είναι να παρατηρήσει τις δημοσκοπήσεις που δημοσιεύουν τα φιλικά της μέσα...

Πριν από λίγους μήνες η κομματική Αυγή διέκοψε τη συνεργασία της με την Public Issue γιατί τα στοιχεία της έρευνας της εταιρείας παρουσίαζαν καθίζηση της αποδοχής της κυβέρνησης στην κοινωνία. Μετά τη διακοπή της συνεργασίας η εταιρεία δημοσιοποίησε ολόκληρη την έρευνα που έδειχνε τη διαφορά του ΣΥΡΙΖΑ από τη ΝΔ να έχει λάβει αστρονομικές διαστάσεις. Στο πολιτικό βαρόμετρο του Οκτωβρίου του 2016 η ΝΔ προηγούνταν με 42 έναντι 18% του ΣΥΡΙΖΑ.

Στην τελευταία δημοσκόπηση της Palmos Analysis που δημοσιεύεται σε φιλική προς την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ιστοσελίδα, το κυβερνών κόμμα εμφανίζεται να φλερτάρει με τη ζώνη των μονοψήφιων ποσοστών που αποτελεί και το ψυχολογικό φράγμα της αντοχής για παραμονή στην εξουσία.

Στη δημοσκόπηση της Palmos η ΝΔ λαμβάνει 23,9% έναντι 21% τον περασμένο Σεπτέμβριο και ο ΣΥΡΙΖΑ 10,6% έναντι 13%.

Ανάλογα ήταν και τα στοιχεία της έρευνας της Prorata για την Εφημερίδα των Συντακτών τους τελευταίους μήνες.

Ένα κοινό χαρακτηριστικό όλων των ερευνών είναι πως όσοι απομακρύνονται από το ΣΥΡΙΖΑ κατευθύνονται προς την αποχή, το λευκό και τη Νέα Δημοκρατία. Αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση και αποτυπώνει την ανησυχία που προκαλεί η τρέχουσα διακυβέρνηση. Το σύνηθες ήταν στο παρελθόν όταν το κόμμα της εξουσίας έχανε να κερδίζουν οι όμοροι χώροι τη μερίδα του λέοντος...

Όπως συμβαίνει όμως και με το δόγμα του επιθεωρητή Κολόμπο έτσι και στις δημοσκοπήσεις ενίοτε αυτά που αποσιωπούνται είναι σημαντικότερα από αυτά που δημοσιεύονται.

Αν σε μια δημοσκόπηση δεν βρίσκεται ένας δείκτης που είναι χρήσιμος σημαίνει πως αυτός που τη δημοσιεύει δεν τον έχει συμπεριλάβει για ευνόητους λόγους. Μπορείτε εύκολα να υποθέσετε τι θα δείχνει αυτός ο δείκτης...

Αν σε μια δημοσκόπηση δεν υπάρχουν τα στοιχεία της προηγούμενης έρευνας για σύγκριση τότε τα τελευταία στοιχεία δεν ευνοούν την άποψη που εκφράζει αυτός που δημοσιεύει τη δημοσκόπηση.

Το πλέον χρήσιμο στοιχείο στις δημοσκοπήσεις είναι οι μεταβολές ανά περιόδους 3 μηνών και άνω.

Η εγκυρότητα των στοιχείων αυξάνεται και μειώνεται ανάλογα με το αν τα δευτερεύοντα ερωτήματα που ενίοτε μοιάζουν αφελή υποστηρίζουν τα υπόλοιπα ή τα αναιρούν.

Οι απαντήσεις ενός προσώπου σε ένα καλό ερωτηματολόγιο έρευνας μπορεί να βοηθήσουν κάποιον ειδικό να εκτιμήσει τι θα αγοράσει ή θα ψηφίσει το άτομο αυτό, πριν καν το ίδιο το σκεφτεί...

Ο "Κανένας"

Κοινός παρονομαστής όλων των δημοσκοπήσεων τους τελευταίους μήνες είναι η μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων και η αδυναμία κάποιου από τα μικρότερα να αλλάξει δυναμικά τη θέση του.

Ποτέ στο παρελθόν της μεταπολίτευσης δεν υπήρχε τόσο μεγάλη διαφορά μεταξύ του πρώτου και δεύτερου κόμματος που τείνει πλέον να εμφανίζει διπλάσια ποσοστά. Επίσης, ποτέ στο παρελθόν δεν έχουν ανατραπεί ούτε καν μικρότερες διαφορές.

Το σύνηθες ήταν η τάση που είχε διαμορφωθεί πριν την προεκλογική περίοδο να ενδυναμώνεται στις εκλογές.

Κοινός παρονομαστής όλων των ερευνών τα τελευταία χρόνια είναι επίσης η ύπαρξη ενός 30-40% της κοινής γνώμης που είναι εχθρικό προς όλα τα κόμματα και το πολιτικό σύστημα συνολικότερα. Είναι αυτοί που αθροίζουν σαν δημοφιλέστερο πολιτικό τον "Κανένα" και ένα μεγάλο μέρος τους διατείνεται πως δεν θα ψηφίσει και κανένα.

Το μεγαλύτερο μέρος των "διαμαρτυρόμενων" και "αναποφάσιστων" προέρχεται από το ΣΥΡΙΖΑ καθώς άλλα υποσχόταν όταν τους συσπείρωσε πίσω του και άλλα έπραξε και πράττει και κυρίως έχει αποτύχει να παρουσιάσει στην οικονομία και την παραμικρή βελτίωση.

Πάνω από το 80% πιστεύουν πως τα πράγματα καίτοι άσχημα το 2014 ήταν καλύτερα από το 2015, το 2016 και από σήμερα...

Πολλοί δημοσκόποι θεωρούν πιθανό το ενδεχόμενο ένα μέρος των απογοητευμένων του ΣΥΡΙΖΑ στο βαθμό που δεν έχουν βρει αλλού πολιτική στέγη να επιστρέψουν ξανά στις επόμενες εκλογές.

Αυτό είναι πιθανό όπως πιθανό είναι ένα κομμάτι να κινηθεί προς τη ΝΔ καθώς πολλοί νιώθουν ασφάλεια να είναι με αυτούς που κυβερνούν κάθε φορά.

Αυτήν τη στιγμή και μέχρι τις επόμενες εκλογές δεν φαίνεται στον ορίζοντα κάποιο πρόσωπο ή κόμμα που θα μπορούσε να εκφράσει τον "Κανένα" και να αναδιατάξει το πολιτικό σκηνικό. Όταν εμφανιστεί θα χρειαστεί 1-2 εκλογικές αναμετρήσεις να καταγράψει και να ενδυναμώσει το ρεύμα του... Η πορεία του ΠΑΣΟΚ τη δεκαετία του ’70 και του ΣΥΡΙΖΑ πρόσφατα είναι χαρακτηριστικό δείγμα του πως συμβαίνουν αυτά...

Κατά συνέπεια ο "Κανένας" αν αρχίσει να μορφοποιείται θα αρχίσει μετά τις επόμενες τουλάχιστον εκλογές.

Οι έρευνες δείχνουν πως ο "Κανένας" είναι ετερόκλητος και "πολυποικιλιακός" σε ό,τι αφορά τον προσδιορισμό αριστερά-δεξιά, αλλά περισσότερο προσανατολισμένος στον ευρωσκεπτικισμό, την εχθρότητα προς την παγκοσμιοποίηση κλπ.

Με τα σημερινά δεδομένα αντίπαλος του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν είναι ο κ. Τσίπρας που εξαφανίζεται, αλλά ο "Κανένας". Το πρόβλημα του "Κανένα" είναι το πώς συσπειρώνει και αντιφατικές μεταξύ τους ομάδες που δεν μπορούν να συνυπάρξουν...

Η μορφοποίηση του "Κανένα" σε κάποιο πολιτικό πρόσωπο είναι θέμα χρόνου, καθώς όταν υπάρχει η ζήτηση κάποιος θα "πακετάρει" το προϊόν.

kostas.stoupas@capital.gr

Δημοσίευση: Απριλίου 08, 2017