Άγρυπνη αναμονή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια

Του Andrew A. Michta

Η κατάσταση της ευρωπαϊκής ασφάλειας ίσως επιδεινωθεί δραματικά το 2017, εάν συνεχιστούν οι ανησυχητικές τάσεις του 2016. Οι παρατηρητές θα πρέπει να έχουν την προσοχή τους σε τέσσερα μεγάλα προβλήματα.

Ο πρώτος τομέας στον οποίο η Ευρώπη εξακολουθεί να παραπαίει, είναι η απάντησή της στις απειλές ασφάλειας. Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι η τρομοκρατία της τζιχάντ στην Ευρώπη θα συνεχίσει να αυξάνεται, καθώς το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτος έχει ξεχωρίσει το Ηνωμένο Βασίλειο, την Γαλλία και ιδιαίτερα τη Γερμανία ως τους προτιμώμενους ευρωπαϊκούς της στόχους. Αλλά το τωρινό μοντέλο των κυβερνήσεων της εξάρτησης από τις υπηρεσίες πληροφοριών, την αστυνομία και τα υπουργεία Εσωτερικών για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, δεν θα είναι αρκετό.

Το να φέρουν τον στρατό στον αγώνα κατά της ισλαμικής τρομοκρατίας στο εσωτερικό, θα πρέπει να αποτελεί επείγουσα προτεραιότητα για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις το 2017, ιδιαίτερα καθώς η συνεχιζόμενη ροή μεταναστών από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, έχει αυξήσει τον κίνδυνο επιθέσεων στην ήπειρο. Οι ένοπλες δυνάμεις είναι απαραίτητες όχι μόνο για να αυξήσουν το ανθρώπινο δυναμικών των αστυνομικών δυνάμεων όταν το επίπεδο απειλής είναι αυξημένο και να διασφαλίσουν την κοινή γνώμη σε περίοδο κρίσης. Οι κυβερνήσεις πρέπει επίσης να αξιοποιήσουν τις οργανωτικές, σχεδιαστικές και τις δυνατότητες επικοινωνίας και να παράσχουν όπλα που η τοπική αστυνομία πιθανώς να στερείται.

Θα ήταν μια σημαντική αλλαγή να δοθεί μια επιπρόσθετη λειτουργία εσωτερικής ασφάλειας στον στρατό, και δεν θα ήταν ένα εύκολο έργο. Αλλά τα πιθανά νομικά εμπόδια σε μια τέτοια κίνηση καθώς και τις διαφορές μεταξύ της αστικής επιβολής του νόμου και της στρατιωτικής κουλτούρας, η αύξηση της αποτελεσματικότητας στις επιχειρήσεις αντιμετώπισης της τρομοκρατίας στην Ευρώπη, δικαιολογεί την προσπάθεια. Καθώς αυξάνεται η απειλή της ισλαμικής τρομοκρατίας, οι κυβερνήσεις θα ήταν παράλειψη να μην μεγιστοποιήσουν τους πόρους που έχουν διαθέσιμους για την αντιμετώπισή τους.

Ένα βασικό πρόβλημα είναι ότι ακόμη και αν οι πρωτεύουσες συμφωνήσουν σε μια τέτοια συνεργασία, οι στρατοί της Ευρώπης ως επι το πλείστον αντιμετωπίζουν έλλειψη πόρων και δεν έχουν τη δομή να ασκήσουν έναν πιο ισχυρό αντι-τρομοκρατικό ρόλο. Αν και στην Ευρώπη οι αντιτρομοκρατικές ενέργειες δεν κατανέμονται παραδοσιακά στα υπουργεία Άμυνας, σήμερα ο διχασμός στρατιωτικής-πολιτικής μονάδας, έχει ακόμη λιγότερο νόημα αν σκεφτέι κανείς τη διασύνδεση μεταξύ των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Μέση Ανατολή, την αυξημένη προσέλκυση τζιχαντιστών στην Ευρώπη και το επείγον πρόβλημα του πώς θα αντιμετωπιστούν οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους που επιστρέφουν στην Ευρώπη.

Η δεύτερη αδυναμία ασφάλειας της Ευρώπης είναι το χρόνιο πρόβλημα των ανεπαρκών αμυντικών δαπανών από τα περισσότερα κράτη της Ευρώπης, πλην ελαχίστων μελών του ΝΑΤΟ, και η απουσία πραγματικών και πρακτικών στρατιωτικών ικανοτήτων. Οι κυβερνήσεις πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτό το έλλειμμα για να αντιστρέψουν τη συνεχιζόμενη επιδείνωση της ασφάλειας στις ανατολικές και νότιες περιφέρειες της Ευρώπης, με επίκεντρο την ενίσχυση του ΝΑΤΟ.

Η επιτακτική ανάγκη να αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες στον στόχο του 2% του ΑΕΠ στον οποίο έχουν συμφωνήσει οι σύμμαχοι, δεν είναι απλώς ένα ερώτημα πολιτικού συμβολισμού. Είναι εξίσου σημαντικό για το μέλλον των στρατών της Ευρώπης καθώς και για τις σχέσεις της ηπείρου με τις ΗΠΑ, καθώς ξεκινάει τη θητεία του ο νέος πρόεδρος Donald Trump. Χωρίς αύξηση των αμυντικών δαπανών, όλη η συζήτηση για την αλληλεγγύη του ΝΑΤΟ και τις αποτρεπτικές ικανότητες, είναι κούφια λόγια.

Η τρίτη πτυχή που πρέπει να παρακολουθήσει κανείς είναι το μεταναστευτικό, το οποίο οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν έχουν ακόμη αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, στο επίπεδο είτε πολιτικής είτε εφαρμογής. Κανένας άλλος παράγοντας δεν καθόρισε την διάσπαση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης το 2016 τόσο πολύ όσο η συνεχιζόμενη ροή μαζικής μετανάστευσης από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Η ανικανότητα των ηγετών της Ευρώπης να μεσολαβήσει για μια συναίνεση σχετικά με το τι χρειάζεται να κάνουν για την μετανάστευση, θα συνεχίσει να επιταχύνει την τρέχουσα τάση των μεμονωμένων κρατών να υιοθετούν τις δικές τους λύσεις, ρίχνοντας περισσότερο φως μεταξύ των κρατών-μελών. Και η ΕΕ θα είναι χειρότερα για αυτό.

Τέλος, η κρίση ηγεσίας της Ευρώπης είναι πιθανό να επιδεινωθεί το 2017, καθώς υπογραμμίζεται από την διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των παραδοσιακών ελίτ από την μια πλευρά και των εθνικιστικών και λαϊκιστικών κομμάτων από την άλλη. Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές στην Ολλανδία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, ο κατακερματισμός της πολιτικής σκηνής στη Δυτική Ευρώπη είναι πιθανό να επισπευστεί, ενώ μια λαϊκή διαμαρτυρία από τους πολίτες για τις αποτυχημένες μεταναστευτικές πολιτικές, θα περιορίσει τον διαθέσιμο χώρο για συμβιβασμό. Επιπλέον, χώρες στην ανατολική πτέρυγα της Ευρώπης, θα βιώσουν μεγαλύτερη πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ εθνικιστικών, κεντροδεξιών και δεξιών κομμάτων και φιλελεύθερων, κεντροαριστερών και αριστερών, υπό το πρίσμα μιας ολο και πιο ταχείας περιφερειοποίησης της Ευρώπης.

Εάν η Ευρώπη τελικά θα χωριστεί σε έναν Carolingian πυρήνα και σε μια περιφέρεια της Βαλτικής ή θα προκύψει από τον εκλογικό κύκλο του 2017 με μια συναίνεση για ένα μεγαλύτερο ενιαίο μέλλον, είναι ακόμη ασαφές. Αλλά ποτέ στο τελευταίο τέταρτο του αιώνα είχαν αμφισβητηθεί σε τέτοιο βαθμό οι ιδέες που υποστηρίζουν το ευρωπαϊκό project, και ποτέ δεν υπήρξε πιο άμεση ανάγκη για νέες ιδέες για το μέλλον της ΕΕ.

Αυτοί οι τέσσερις τομείς, που χρειάζονται επείγουσα προσοχή εάν η Ευρώπη θέλει να κάνει την υπέρβαση στην ασφάλεια, δεν είναι σε καμία περίπτωση μια ολοκληρωμένη λίστα. Αλλά θα πρέπει να είναι μια αρχή, επειδή είναι αρκετά κοινοί σε όλη την Ευρώπη προκειμένου να θέσει τις βάσεις για το κυβερνητικό και κοινωνικό buy-in. Καθώς η Ευρώπη εισέρχεται στο 2017, η άγρυπνη αναμονή συνεχίζεται. Αλλά για πόσο ακόμη;

Carnegie Europe
Πηγή Capital

Δημοσίευση: Ιανουαρίου 29, 2017